Eski İstanbul'da yaşamanın ne demek olduğunu dedelerimiz daha iyi bilirler elbette. O dönemlerde yaşayan takipçilerimizi biraz hüzünlendireceğiz bu sefer. Yeni nesil olan bizler ise neden İstanbul'un taşı toprağı altınmış, şimdi daha iyi anlayacağız. En azından elimizde kalan güzelliklerin kıymetini belki bir nebze daha iyi bilerek yaşayacağız bundan sonra. Haydi o zaman, Eski İstanbul sokaklarına doğru bir zaman yolculuğuna çıkaralım sizleri…
1 – Büyükada
Fotoğraf 1920 yılına ait. Sanıyoruz ki Büyükada'da değişmeyen tek şey fayton kültürü. Arkadaki evlerin güzelliğine bir bakın. Fotoğrafın Büyükada'da tam olarak nerede ve kim tarafından çekildiği bilinmiyor. Ancak şu an böyle bir görüntüye sahip olmadığı kesin.
2 – Beşiktaş
Evet, burası Beşiktaş ama Beşiktaş'ın neresi? Kaç kişi tahmin edebildi bilemiyoruz, ancak sizi daha fazla merakta bırakmadan hemen söyleyelim. Burası Beşiktaş İskelesi. Şu anki görüntüsünden çok çok daha farklı olduğunu görebiliyoruz. Gerçekten de buralar hep dutlukmuş. Fotoğrafın hangi tarihte kim tarafından çekildiği belirtilmemiş.
3 – Karaköy
1947 yılından bir Karaköy fotoğrafı. Galata Kulesi olduğu gibi duruyor. Anladığımız kadarıyla o dönemlerden bu döneme kadar değişen tek şey Karaköy Meydanı'nın trafiği olmuş diyebiliriz. Bir de belki şimdiki pahalı ve lüks mekanlardan eser yoktur tabi, o ayrı bir konu.
4 – Ortaköy
Bizler Ortaköy'de kumpir yiyip, İstanbul Boğazı'nı seyrediyoruz şu an. Ancak fotoğrafın çekildiği 1950'li yıllarda neler yapılıyordu Ortaköy'de, büyüklerimiz anlatsın. Sanki o zamanlarda daha mı bir yeşilmiş Ortaköy?
5 – Tophane
Şimdiki nesil Tophane'ye nargile içmeye gidiyor. Bazıları ise İstanbul Modern Sanat Müzesi'nde sergi gezip Karaköy'de yemek yemeye geçiyor. 1955 yılına ait olan bu fotoğrafta Tophane istimlaklerini görüyorsunuz. Tramvay da şu an biraz daha farklı görünüyor.
6 – Kadıköy
İtiraf etmeliyiz ki, bizler Kadıköy'ü hiç bu kadar boş görmemiştik. Fotoğrafın görüldüğü nokta şu an araba ve insan trafiğinden geçilmiyor. Fotoğraf 1955-65'li yıllara ait. Ne hoş olurmuş o dönemlerde Kadıköy'de dolaşmak.
7 – Taksim
1960'lı yıllarda Taksim Meydanı böyle görünüyordu. Şimdiki görüntüsünden oldukça farklı. Taksim Gezi Parkı'nın meydana kattığı yeşil rengin güzelliği tartışılmaz. Arabalar oyuncak araba misali… Herhalde o dönemlerde belediye otobüslerine binmek bildiğin eğlenceli bir aktiviteydi.
8 – Tarabya
1962 yılından bir Tarabya fotoğrafı. Şu an fotoğrafın çekildiği bölgeye büyük bir marina inşa ediliyor. Galiba o dönemlerde Tarabya, İstanbul'un şirin bir kıyı kasabasıydı. Görüntü o yönde çünkü.
9 – Maçka
1965 yılının Mayıs ayında çekilmiş bu fotoğraf. Asıl yeşil ile mavi buluşması Maçka'daymış da biz pek görememişiz. Son dönemlerde Maçka Demokrasi Parkı'nda vakit geçirmek, biz İstanbulluların en sevdiği aktivitelerden biri. Charles W. Cushman ismindeki bir fotoğrafçının ellerinden çıkan bu fotoğraf, İstanbul'un yitip giden yeşilliğine de bir örnek teşkil etmiş.
10 – Cihangir
Sanırız Charles W. Cushman ismindeki fotoğrafçı 1965 yılının Mayıs ayında bir İstanbul turuna çıkmış olacak ki, bu fotoğraf da tıpkı Maçka gibi aynı tarihe ait. Cihangir'de değişen çok bir şey olmamış sanırız. Belki birkaç restoran ve kafe dışında, hala aynı dar ve yokuşlu sokaklar.
11 – Arnavutköy
Şimdilerde balık restoranlarıyla ünlü olan Arnavutköy, o dönemlerde bu denli lüks mekana ev sahipliği yapmıyordu hiç şüphesiz. Fotoğraf 1967 yılında çekilmiş.
12 – Levent
Günümüzde Levent, fotoğrafta gördüğünüzden çok daha yüksek binalarla dolu. Yollar ise hiçbir zaman bu kadar boş değil. Görmüş olduğunuz binalar ise Levent'te yükselen ilk gökdelenler ve büyük ihtimalle Yapı Kredi bankasına ait. Akın Kurtoğlu 1991 yılında fotoğraflamış bu kareyi.
13 – Mecidiyeköy
Evet, Ali Sami Yen Stadı bizim de gözlerimizi doldurdu. Zira şu an stadın bulunduğu yerde 3-5 büyük bina yükseliyor. Sene 1991, fotoğraftan anlaşıldığı üzere İstanbul o zamanlardan itibaren yapılaşmaya başlamış yavaş yavaş. Fotoğraf Akın Kurtoğlu'na ait.
14 – Eminönü
1974 senesinden bir Eminönü karesi. Belki şimdiki kadar olmasa da yine kalabalık. Bizim burada dikkatimizi çeken, insanların güzelliği. ‘Ah o dönemlerde İstanbul'da yaşamak varmış' dedirten bir fotoğraf olmuş.
15 – Fenerbahçe
Bu fotoğrafın hangi tarihe ait olduğu bilinmiyor. Burası Fenerbahçe Burnu. Görünen o ki, İstanbul'da nefes alınabilecek pek çok noktadan biriymiş o dönemlerde Fenerbahçe. Hala daha şehrin en nezih semtlerinden biri ama şu an böyle görünmediği bir gerçek.
16 – İstiklal Caddesi
Galiba İstiklal Caddesi'ne takım elbiseyle gidilmesi bir efsane değilmiş. Biz bu fotoğraftan onu anlıyoruz. Fotoğrafta bir asker belirmiş. Sanıyoruz ki bu fotoğraf harp dönemine tekabül ediyor.
17 – Kabataş
Hangi tarihten olduğu bilinmeyen bir Kabataş fotoğrafı. Burası da tam olarak Kabataş İskelesi. Vapurlarımızın bir kısmı buna benzer şekilde şu an. Yeni vapurlar pek iç acıcı değil malum, umarız toplu bir değişime gidilmez. Bu fotoğrafı gördükten sonra tek temennimiz o yönde.
18 – Kapalı Çarşı
Tabelalar Türkçe değil. Demek ki henüz harf devrimi olmamış. Sanki eski bir Türk filminin içinde gibi hissettik kendimizi bu fotoğrafı görünce. Şu an adım atmanın oldukça zor olduğu Kapalı Çarşı, eskiden böyleymiş.
19 – Rumelihisarı
Maalesef bu fotoğrafın da hangi tarihte çekildiği bilinmiyor. Ancak Rumelihisarı gerçekten de oldukça heybetli bir yapıymış, onu görebiliyoruz. Etrafındaki bina sayısının azlığındandır belki de.
20 – Sarıyer
İşte Eski İstanbul Evleri'ne Sarıyer'den bir örnek. Arkada görünen bina bir Ermeni Kilisesi ve olduğu gibi duruyor hala. Binalar değişeli çok oldu tabi.
21 – Şişhane
Fotoğrafın hangi tarihte çekildiğini bilmiyoruz, ancak burada atlı tramvaya dikkatinizi çekmek istiyoruz. Tabi insanların şık kıyafetlerine de dikkatlice bir bakın isteriz.
22 – Sultanahmet
Yine bir 1965'in Mayıs ayı ve yine bir Charles W. Cushman fotoğrafı. Sultanahmet Camii tüm heybetiyle poz vermiş.
23 – Bebek
Tabi o zamanlar Bebek'te magazinciler cirit atmıyor, yürüyüş yapan ünlüler de yok. Bu fotoğraf hangi tarihe ait bilemiyoruz ama şu an bu fotoğrafın çekildiği yerde bir sürü kafe, restoran ve bar bulunuyor, sahilde ise lüks yatlar…
24 – Üsküdar
Görmüş olduğunuz yer Üsküdar Meydanı. Fotoğrafın hangi tarihe ait olduğu bilinmiyor. Otobüslerden anlayabildiğimiz kadarıyla 70'ler olabilir. Meydan boş, manzara muazzam.
25 – Yeşilköy
Görmüş olduğunuz otel hala yerli yerinde duruyor. Ancak otelin hemen aşağısında yer alan uçurumlu kısım doldurulmuş. Kıyı boyunca fenere kadar yürüyebiliyorsunuz.
26 – Kuruçeşme
Karşınızda 1983 tarihinde Galatasaray Adası'nın görüntüsü. O zamanlar farklı bir isimle işletilen bir mekanmış anladığımız kadarıyla. Gece kulüpleri bu denli yoğun değildi herhalde.
Sevgi Özdil - 30 Kasım 2015, Pazartesi 12:16
O devirler de İstanbul'da yaşayacağım tek yer İstanbul Yeşilköy'müş. Ayrıca ne kadar da güzel o devirler de İstanbul ve semtleri, trafik yok, insan yığını değil. Fotoğraflar da süper olmuş bu arada, elinize sağlık Diley Hanım.
Kudret Çayıroğlu - 30 Kasım 2015, Pazartesi 12:28
Güzel derleme ve harika bir anlatım. İster istemez kafamda şimdiki görüntüyle karşılaştırma yaptım. 15 yıllık Sarıyerli olarak o fotoğrafın şu an aslında çok fazla değişmediğini düşünüyorum. Evet, kilise hala o şekilde yerinde. Evler biraz değişmiş ama daha da ara sokaklara girerseniz fotoğrafta görülen ve aynı o şekilde korunmuş bazı evler var. Bu yazıdan sonra yeniden gezme, görme isteği geldi o sokakları. :) Ellerinize sağlık.
tokay ceritoğlu - 30 Kasım 2015, Pazartesi 12:29
Geçmişe dönük ahde vefalı bir çalışma. Kutlarım, bu tür fotoğraf koleksiyonlarının çok dikkatli şekilde saklanması gerek. Tarihi inanılmaz bir şekilde tahrip ettiğimiz bir gerçek, Paris niye Paris, Prag niye Prag, eskiyi korumuşlar, biz elimizdeki cevherin kıymetini bilmek istemiyoruz.
Mesude Çakır - 30 Kasım 2015, Pazartesi 12:47
Fotoğraflar çok güzel. Benim de muhtemelen ilk gideceğim yer Fenerbahçe olurdu. :) Güzel anlatımla İstanbul'u tekrar yaşattığınız için teşekkürler Diley Hanım.
Ceyhan ve Engin AKKAYA - 1 Aralık 2015, Salı 09:28
Keşke bu fotoğrafları yayınlamasaydınız. O karelerin pek çoğunu görmüş, yaşamış bir kişi olarak, o güzelim şehrin bugünkü haline bakınca inanın içim acıdı, boğazıma bir şeyler düğümlendi. Benim çocukluğumda İstanbul'a her gittiğimizde rahmetli babam takım elbise giyer, kravat takar ve pırıl pırıl cilalı ayakkabılarını giyer ve bizi Taksim'e, İstiklal Caddesi'ne götürürdü. Yürüyen insanlar birbirini tanısın ya da tanımasın, birbirine mutlaka, ‘merhaba muhterem' diyerek selam verirlerdi ya da en azından tebessüm ederlerdi. Unutamıyorum o günleri, troleybüsleri, Skoda ve Büssing marka otobüsleri, lüks olarak görülen sarı camlı tramvayları, Halas, Dilnişin, Beylerbeyi vapurlarını unutamıyorum. Velhasıl-ı kelam ‘mazi kalbimde bir yara'. Tek dileğim, üzüntü veren bu günleri, ‘meğer ne güzel günlermiş' diyerek aramasak... Saygılarımla.
NÜKHET TUNCEL - 25 Ocak 2016, Pazartesi 11:27
Çok güzel bir çalışma. Emeğinize sağlık. Biraz hüzünlü… Kendi ellerinizle mi yeşili ve doğayı yok etmeye devam ediyoruz. Taşlaşıyoruz. O dönemin Taksim Meydanı, Fenerbahçe'si hatta İstanbul'u bu resimlerde ayrı bir güzel gözüküyor.
Ali Sinan Varlık - 29 Şubat 2016, Pazartesi 08:53
59 yaşına gelmiş Üsküdarlı birisi olarak bu fotoğrafları görünce niye bu artık mahvedilmiş şehirden kaçma isteğimin bu kadar yüksek olduğunu daha iyi anlıyorum. Hayatımı, gezmelerimi ve bir yere gidişimi trafiğe göre ayarlıyorum artık. Gitmeye mecbursam metro gibi araçları kullanmaya çalışıyorum ya da evden çıkmıyorum. Bu şehirde nüfus artışı engellenmezse kaç köprü veya tünel yapılırsa yapılsın İstanbul maddi ve manevi hiç yaşanılamaz bir şehir olacaktır.
Alev Uçkaç - 19 Nisan 2018, Perşembe 19:30
İstanbul, sen ne güzelsin... Muazzam güzellikte bir yazı olmuş, teşekkür ederim.
Latif Kilic - 29 Eylül 2018, Cumartesi 00:50
Paylaşımınız için teşekkür ederim. Çok güzel bir çalışma olmuş. Ben ilk olarak İstanbul'a 1976 yılında gelmiştim Kabataş Erkek Lisesi'nde okumak için. Harem otogarında indiğim zaman ilk olarak denizin kokusunu almıştım. O gün bu gündür her İstanbul'a gelişimde bu kokuyu arıyorum maalesef o kokuyu alamıyorum. O güzelim denizi ve kokuyu kendi elimiz ile yok ettik. Çocuklarımıza bu güzel İstanbul'u ve o muhteşem deniz kokusunu tattıramamanın üzüntüsünü duyuyorum. Biz insanoğlu her güzelliği kendi elimizle mahvediyoruz. Lütfen yetkililerden rica ediyorum eski değerlerimize ve varlıklarımıza sahip çıkalım, torunlarımıza ve gelecek neslimize değerler bırakalım ki onlar da kendinden sonra geleceklere aynı değerleri bırakıp sahip çıksınlar. Ülkemizin değerlerine lütfen sahip çıkalım ve koruyalım.