Bir İlkbahar Geleneği: Hıdırellez Bayramı

Baharın gelişinin kutlandığı, dileklerin tutulduğu ve eğlenceli anların yaşandığı Hıdırellez, pek çok kişi tarafından dünyanın çoğu yerinde festival havasında kutlanıyor. Tutulan tüm dileklerin kabul olduğuna inanılan ve pek çok ritüelin gerçekleştirildiği bu özel gün, ülkemizin farklı bölgelerinde de farklı şekillerde kutlanıyor. Hıdrellez nedir? diye soracak olursanız, halk arasında ölümsüzlük sırrına erdiklerine ve darda kalanlara, yardıma ihtiyacı olanlara yardım ettiklerine inanılan Hızır ve İlyas peygamberlerin yılda bir defa bir araya geldikleri gün olarak kabul ediliyor.

Hıdırellez’in Tarihi

Orta Asya, Anadolu ve Ortadoğu’da yaz bayramı olarak kutlanan Hıdırellez, Anadolu, Balkanlar, Kırım, Irak ve Suriye gibi ülkelerde 6 Mayıs tarihinde kutlanıyor. 5 Mayıs tarihinde kış mevsiminin bitip, yaz mevsiminin sıcak günlerinin başladığına inanılıyor. Türklerde Hıdrellez 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece kutlanırken, Rum Ortodokslar için Aya Yorgi, Katolikler için ise Aziz George günü olarak kutlanıyor.

Hıdırellez gününün ortaya çıkışıyla ilgili çeşitli rivayetler bulunuyor. Bunlardan kimisine göre bu özel gün Orta Asya, Ortadoğu ve Anadolu kültürlerine ait. Diğer inanışa göre ise Hıdırellez’in, İslamiyet öncesi Orta Asya Türk kültürü ve inançlarına ait olduğu düşünülüyor. Hızır peygamberin ilkbaharda insanların arasına karışarak bolluk ve bereket dağıttığı, hastalara şifa getirdiği, yardıma ihtiyacı olanlara el attığı bu özel gün, dünyanın pek çok bölgesinde farklı şekillerde kutlanıyor.

Hıdırellez Ritüelleri

Hıdırellez denilince akla ilk olarak yakılan ateşler geliyor. Oldukça büyük bir şekilde yakılan bu ateşlerin üzerinden atlamak ise Hıdırellez geleneği olarak biliniyor. Ateş üzerinden atlayan kişinin kötü şanstan, nazar ve hastalıktan korunduğuna inanılıyor. Bir diğer ritüel ise 5 Mayıs akşamı gül fidanlarına para asmak ve bu fidanların dibine ev, araba gibi istenilen şeylerin, dileklerin şekillerini, modellerini yapmak. 6 Mayıs günü de bu paralar alınıyor ve cüzdana konulup, bir yıl boyunca saklanıyor. Gül fidanlarının altına yapılan şekiller ise eğer bozulursa o dileğin kabul olacağına inanılıyor.

Anadolu’da yaşayanlar beyaz elbiseler giyerek, bol su ve yeşillikli alanlara, türbe ya da yatırlara gidip eğleniyor. Bu nedenle bu tür yerlere Hıdırlık deniliyor. Bu yerlerden toplanan çiçekler kaynatılıp, suyu içiliyor ve bu suyun hastalıklara şifa olduğuna inanılıyor. Hızır Sopası denilen bir ritüel de bir sopayla ağrı olan yere vurmayı betimliyor. Böylece bu sopayla vurulan yerler ağrıdan kurtulmuş oluyor.

Edirne Kakava Şenlikleri

Türkiye’de Hıdırellez kutlaması demek Edirne’de kutlanan Kakava Şenlikleri demek. Her sene 5-6 Mayıs tarihlerinde Edirne’de gerçekleşen bu şenlikler, Roman kültüründeki geleneği Edirne’ye taşıyor. Hıdırellez günü Kakava için herkes erkenden kalkıp nehir kenarına gidiyor ve nehir suyuyla yüzlerini yıkamaya başlıyor. Rengarenk Roman kıyafetleri ve elbiseler giymiş genç, yaşlı, çocuk; her yaştan kişi, darbuka ve klarnet eşliğinde Sarayiçi’nde yürüyüş yapıyor. Bu şekilde festival alanına yürüyerek giden, dans eden ve şarkı söyleyen bu renkli ekip, festival alanında da dans etmeye, şarkılar söylemeye devam ediyor. Akşama doğru yakılan ateşin ve alanda satılan yiyecek ve içeceklerin de etkisiyle, festival daha da eğlenceli oluyor. Yakılan bu ateşlerin üzerinden atlayan ve doya doya eğlenen katılımcılar, Kakava Şenlikleri’nde anın tadını yaşıyor. Kakava’nın ertesi günü ise şafak vaktinde pek çok kişi günahlardan arınmak ve tutulan dileklerin kabul olması için nehrin sularında yüzüyor. Daha sonra da bereket ve bolluk dolu bir yıl için dua ediliyor.

Hıdırellez ve Nevruz'un Farkı

Hıdrellez ve Nevruz arasındaki fark oldukça merak edilen konulardan. İki gelenek arasında başlıca farklar şöyle;

• Hıdırellez gibi baharın gelişini karşılamak için kutlanan Nevruz, ekinoks denilen, gece ve gündüzün eşit olduğu 21 Mart tarihinde düzenleniyor.
• Hıdırellez gibi dünyanın farklı bölgelerinde farklı şekillerde kutlanan bu özel gün, daha çok Doğu kültürü olarak bilinse de, Balkanlar, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Uygur Bölgesi ve Anadolu gibi farklı bölgelerde de kutlanıyor.
• Özünde aynı inanca sahip olan Hıdırellez ve Nevruz, farklı ritüellere sahip olsa da, farklı tarihlerde doğanın canlanması ve baharın gelişini kutluyor.
• Daha çok Güneydoğu Anadolu bölgesinde düzenelenen Nevruz etkinlikleri gibi Hıdırellez de Edirne’nin renkli anlara boğan Kakava Şenlikleri’ne katılmak kesinlikle farklı bir deneyim oluyor.

Hem dans etmek ve eğlenmek, hem de tutulan dileklerin kabul olması için çeşitli ritüelleri gerçekleştirmek için Hıdırellez sizleri bekliyor.

Edirne’de Nerede Kalınır?

Hıdrellez kutlamaları için Edirne’ye gitmek istiyorsanız haftalar öncesinden Edirne Oteli’nizi ayarlamanızı tavsiye ederiz. Şimdiden Edirne Otelleri listemizi inceleyip, bütçenize uygun en uygun otele Neredekal.com avantajlarıyla birlikte rezervasyon yapabilirsiniz.