Halifet Gazi Kümbeti

Amasya Merkez’de bulunan tarihi kümbet, 1242 yılında Selçuklu Emirlerinden Halifet Alp İbni Tuli için yaptırılmıştır. Bu tarihi yapı Selçuklu türbeleri tarzında inşa edilmiştir. Kümbet, tabanı kare olup bu kare taban üzerine sekizgen planlı kule olacak şekilde inşa edilmiştir. Yapının inşasında düzgün kesme taş kullanılmıştır. Yapının içine güney cephesinde yer alan basık yay kemerli kapıdan girilmektedir. Türbenin iç kısmında bir sanduka yer alır. Sandukanın güneye bakan tarafında kabartmalı olarak kıvrık boynuzlu birer koç kafası bulunmaktadır. Bu iki koç kafasında da iki tane kanat takılı melek başı göze çarpmaktadır. Türbe, güney cephesi haricinde oldukça sade bir görünüme sahiptir. Giriş kapısının olduğu güney cephesindeki geometrik düzende işlenmiş zikzaklı bir dış bordür, kapı süslemelerin çerçevesini oluşturur. Kapı kemerinin üstünde yine zikzaklı bir motif mevcuttur. Kapı mukarnas bir niş içindedir. Kemer üzeri boşluklar ve dış kenarlarda, içleri geometrik geçmeler ve yıldızlarla süslenmiş rozetler fark edilmektedir. İki katlı olan Halifet Gazi Kümbeti’nin giriş kapısının üstünde ikiz kemerli bir pencere bulunur. İçeriyi yeterinde aydınlatmak için sekizgen gövdenin batı cephesinde basık kemerli, doğu cephesinde yuvarlak kemerli birer pencere daha yer almaktadır. Doğudaki pencere yine üç sıra mukarnaslıdır.