Bozdoğan Kemeri

Bozdoğan Kemeri, medeniyetler beşiği İstanbul’un Fatih ilçesine bağlı Şehzadebaşı semtindeki kemerin bütün dünyada bilinen ve kabul gören orijinal adı Valens Su Kemeri’dir. Bozdoğan Kemeri, Romalılar döneminde Konstantin tarafından inşası başlatıyor, Doğu Roma İmparatoru Valens döneminde 4. yüzyılın sonlarında tamamlanmıştır. Bozdoğan Kemeri’nin toplam uzunluğunun yaklaşık 250 kilometre uzunluğundaki bir su taşıma sisteminin parçası olduğu düşünülmektedir. İstanbul’daki bu su kemerin antik dönemdeki en büyük su kanalı tesislerinden biri olarak literatüre de girmiştir. Bu su kemeri o dönemlerde İstanbul’un toplam 1 milyon metreküp olan su depolarını, sayısız yer altı sarnıcı ve açık havuzlarını doldurmaya yetiyordu. İstanbul’un Osmanlılar tarafından fethedilmesinde ve alınmasından sonra Fatih Sultan Mehmet bu kemerden fazlasıyla istifade ederek kullandı. Öncelikle Beyazıt’ta yaptırdığı ilk saraya (Eski Saray – Gözyaşı Sarayı) sonra da Topkapı Sarayı’na (Saray-ı Cedit – Yeni Saray’a) su sağlaması için Bozdoğan Kemeri’ni onarttı. Hatta onartmakla kalmadı kemere yeni su kaynaklarını da ilave ettirdi. Kemer, Osmanlı dönemindeki önemini sürdürmeye devam etti. Yüzyıllar boyunca İstanbul hep su sıkıntısı çeken bir şehirdi. Osmanlı döneminde de bu durum devam etti. Hatta 1768 yılında çıkarılan bir fermanla artık şehre hamam yapılması yasaklandı. Bu yasaklamadan önce şehre yapılan son hamam, Cağaloğlu Hamamı oldu. Bu yasaklamanın ardından da 2.Bayezid, Kanuni Sultan Süleyman, 2.Mustafa ve 3.Ahmet dönemlerinde Bozdoğan Kemeri ya restore edildi ya ilaveler yapılarak büyütüldü. Yaklaşık 1500 yıl aktif olarak kullanılan, onarılan ve büyütülen Bozdoğan Kemeri, günümüze de tüm heybetiyle gelebilmeyi başarmıştır.