Yol Bisikletine Başlama Rehberi

Bir yıldan uzun süredir devam eden pandemi, bizleri gündelik yaşamlarımızda radikal değişiklikler yapmaya zorluyor. Haliyle seyahat alışkanlıkları da bu durumdan nasibini fazlasıyla alıyor. Toplu taşıma geri plana düşerken bisiklet ile seyahati tercih eden birey sayısı hızla artıyor.

Ben de bu noktadan yola çıkarak, 19 Nisan Dünya Bisiklet Günü’ne özel bir rehber hazırlamaya karar verdim. Eğer sizin de aklınızda uzun süredir yol bisikletine başlama düşüncesi varsa, kendi deneyimlerimden yola çıkarak hazırladığım dört aşamalı hareket planına göz atabilirsiniz.

İlk Aşamada Sağlık Durumunuzu Göz Önüne Almalısınız

Düzenli olarak bisiklete binmek, fiziksel açıdan pek çok kazanımı beraberinde getiriyor. Bu açıdan bakıldığında ilk olarak akla; nefes alımının düzene girmesi, kas sisteminin güçlenmesi ve kilo alımını kontrol altına almaya yardımcı olması geliyor.

Fakat konu yol bisikleti olduğunda, işin rengi biraz değişiyor. Çünkü kısa mesafelerde zevk almak için gerçekleştirilen bu hobi, bir anda farklı yol ve hava şartlarında kilometrelerin kat edildiği, zorlayıcı yanı yüksek bir aktiviteye dönüşüyor. Haliyle yol bisikletine başlangıç aşamasında, yaş farkı gözetmeksizin her bireyin mevcut sağlık durumları hakkında bilgi sahibi olmaları gerekiyor.

Fiziksel açıdan yol bisikletine uygun olup olmadığınızı daha net biçimde anlamak için güvenilir bir sağlık kuruluşunda check-up yaptırabilirsiniz. Doktorunuzun size aktaracağı bilgiler ışığında, ciddi sorunlara yol açabilecek riskler hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Böylece rota seçimi ve beslenme gibi konularda daha doğru seçimler yapabilirsiniz.

İkinci Adımda Kadro ve Ekipman Seçimine Yoğunlaşabilirsiniz

Sağlık kontrolünün ardından bana göre sürecin en zevkli kısmına, yani kadro ve diğer ekipmanların seçimine geçebilirsiniz. Eskiden bu konuda, kısıtlı seçenekler arasından seçim yapmak gerekiyordu. Ama günümüzde hem yerel bisiklet markaları çok iyi modeller üretiyor hem de özellikle büyükşehirlerdeki mağazaların sayısı giderek artıyor.

Bisiklet satın alırken nereye gideceğini bilememek, çoğu bireyin başına gelen bir durum. Siz de kararsızlık yaşarsanız, bisiklet forumlarından bilgi edinmeyi önceliğiniz haline getirebilirsiniz. Bu sayede kadro ve ekipman seçimi ile servis süreçlerinde size en iyi hizmeti sağlayacak işletmeyi kolayca belirleyebilirsiniz.

Başta kadro ve sele seçimi olmak üzere birçok konuda, fiziksel özelliklere göre hareket etmek gerekiyor. Zira vücut ölçüleriyle uyumsuz seçenekler kullanmak, kaza ve sakatlık riskini bariz oranda artırıyor. Neyse ki artık pek çok üretici, web sitelerinde hesaplama araçlarına yer veriyor. Kullanımı gayet kolay olan bu tarz araçlar sayesinde seçim aşamasında en doğru kararları rahatlıkla verebilirsiniz.

Yeri gelmişken kadro ve ekipman seçimi konusunda bir tavsiyede bulunmak istiyorum. Başlangıç aşamasında dilerseniz standart modellere yönelmeyi düşünebilirsiniz. Bu yöntem sayesinde olur da yol bisikletini bırakma kararı alırsanız, boşa harcama yapmamış olursunuz.

Deneyim Kazanana Kadar Bir Grup İçerisinde Yer Alabilirsiniz

Mücadeleci ruhun ön plana çıktığı spor dalları arasında sayılan yol bisikleti, bireysel olarak rahatlıkla icra edilebiliyor. Fakat yeni başlayanlar için belirli seviyeye gelene kadar grup içerisinde yer almak, güvenlik gibi konularda epey avantaj sağlıyor.

Açıkçası, grup bulma konusunda ben şanslıydım. Birkaç arkadaşım, yol bisikletini adeta yaşam biçimleri haline getirmişti. Ancak sizin çevrenizde benzer yolda ilerleyen kimse olmayabilir. Bu durum sakın hevesinizi kırmasın. Zira bir bisiklet derneğine üye olup sizinle aynı seviyede ve kafa dengi olan bireyler ile tanışma şansınızı artırabilirsiniz.

Bisiklet kullanımının yaygınlaşmasına paralel olarak sayıları hızla artan dernekler, aynı zamanda üyelerine eğitim desteği de sağlıyor. Yol bisikletinin farklı noktalarına odaklanan eğitim süreçlerinde yerinizi aldığınız takdirde beslenme, güvenlik gibi birçok önemli konuda detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz. Kimi dernekler ayrıca rota bazlı bilgilendirme toplantılarına da aylık takvimlerinde yer verebiliyor.

Yol Bisikletine Yeni Başlayacaklar İçin Rota Seçimi de Önemli

Yol bisikletine yönelmeye engel sağlık sorununuz olup olmadığı kontrol ettikten, sürüş deneyimini ideal seviyede tutacak bisiklete kavuştuktan ve deneyim kazanana kadar bir gruba girdikten sonra sürecin en son aşamasına geçebilirsiniz. Yani rota seçimi yapabilirsiniz.

Rota seçiminde en önemli kriter olarak deneyim ön plana çıkıyor. Başlangıçta olabildiğince kısa, düz ve güvenli rotalarda bisiklet sürmeyi tercih edebilirsiniz. Limitleriniz dâhilinde keyifli deneyimler yaşamınızı sağlayacak bu tarz rotaları, EuroVelo ağına göz atarak kolayca keşfedebilirsiniz. Türkiye, ağa en son katılan ülkelerden bir tanesi. Ama belediyelerin yoğun çabası sayesinde ülke sınırları içerisinde kurulan parkur ağı sürekli genişliyor.

Sürecin devamında ise mesafeyi artırıp eğimli yollarda pedal çevirebilirsiniz. Orta ve üzeri seviyelerdeki rotalar için kâşif ruhunuzu devreye sokup kendiniz araştırma yapabilir, diğer yol bisikletçilerinden ya da bir önceki bölümde bahsettiğim gibi derneklerden fikir alabilirsiniz.

Bisiklet ile Seyahat ve Rota Planlama

Her ne kadar ülkemizde bisiklet yolları ve kültürü tam oturmamış olsa da hatırı sayılır bisiklet grupları da mevcut. Biliyoruz ki bu tarz oluşumlar sayesinde daha çok bisiklet rotaları olacak, daha çok insan bilinçlenecek ve trafikte bisiklet kullananlara daha çok dikkat edilecek.

Bisiklet, özellikle şehir içi kullanımda aslında çok önemli bir yere sahip. Hem trafiği azaltması hem de ekolojik bir ulaşım biçimi olması nedeniyle gerçekten hayati bir önem taşıyor. Şehirlerimizde ne kadar çok güvenli bisiklet yolu olursa, trafik düzenlemeleri ve şehir planlamaları ne kadar bisiklet ve yayalar lehine hazırlanırsa bisiklet süren sayısı da doğru orantıda artacaktır. Bisiklet rotanızı belirlerken en keyifli yolları öğrenmek için Doğanın İçinden Geçen Az Bilinen Bisiklet Rotaları yazımıza bakabilirsiniz.

Bisiklet Sürmenin Faydaları

Tüm kas sistemini aynı anda çalıştıran bisiklet sürmenin faydaları saymakla bitmiyor. Birçok kişinin derdi olan kiloları vermeye yardımcı olmasının yanında vücut dayanıklılığını da bir hayli artırıyor. Alt vücut kasları için mükemmel bir egzersiz. Tabii bundan faydalanabilmek için düzenli bisiklet sürmek gerekiyor. Herhangi bir şeyden sonuç alabilmek için zaten onu düzenli yapmak lazım. Ayrıca bisiklet sürerken vücudumuz endorfin ve dopamin salgıladığı için sadece bedenen değil ruhsal olarak da sağlığımızı pozitif yönde etkiler. Birçok açıdan hayatımıza yararı olan bisikleti hem şehir içi ulaşım hem de sportif faaliyetlerimizde daha çok kullanmaya ne dersiniz?

Bisiklet ile Seyahat ve Rota Planlarken Dikkat edilecek Noktalar

• Öncelikle hava durumunu kontrol edin. Gideceğiniz bölgedeki hava durumu yolları etkileyebilir.
• Esebilecek sert rüzgarlar yüklü bisikletle sizi zor durumda bırakabilir.
• Kıyafetlerinizi yine gideceğiniz bölgeye ve hava durumuna göre çeşitlendirin.
• Mutlaka ilk yardım çantası taşıyın ve temel ilk yardım bilgilerinizi tazeleyin.
• Rotanızı takip edebileceğiniz harita, gps ve akıllı telefon uygulamalarını unutmayın.
• Doğayı, tabiatı tahrip edebilecek hareketlerden kaçının. (ateş yakmak, su kaynaklarını pisletmek)
• Doğal hayatın bir parçası olan vahşi hayvanların (yaban domuzu, kurt, geyik, ayı) varlığını unutmayın, önlemlerinizi alın. (yemek çantasını uzak bir dala asmak gibi)

Türkiye'de pek çok bisiklet rotası mevcut. Bunların küçük bir kısmı işaretli ve tabelalı büyük bir kısmı ise ancak bisiklet turu yapıp rotalarını/haritalarını dijital platformda paylaşan bisiklet severlerin katkısıyla ortaya çıkmıştır. Umarız Kültür ve Turizm Bakanlığı ile il/ilçe belediyelerinin çalışmalarıyla daha fazla işaretli/tabelalı bisiklet rotası Türkiye'ye yakın zamanda kazandırılır. Son olarak hangi rotayı seçerseniz seçin dikkat etmeniz gereken noktaları kesinlikle atlamayın.