En Neşeli Müze Gezisi: Türkiye'nin Oyuncak Müzeleri

Oyuncak müzeleri, küçük yaştaki bireylerin hayal dünyalarına zenginlik katarken yetişkinlere anılarını canlandırıyor. Dolayısı ile tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de geniş kitleler tarafından ziyaret ediliyorlar. Eğer siz de bir yandan geçmişi anarken diğer taraftan çocuğunuz ile birlikte keyifli vakit geçirmek isterseniz, ülkemizdeki oyuncak müzelerini ziyaret edebilirsiniz: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Oyuncak Müzesi

Fotoğraf: kulturportali.gov.tr
Listeyi hazırlarken bu müzeyi ilk sıraya koymanın doğru olacağını düşündüm. Zira bu kültürel tesis, alanında Türkiye’nin en eskisi olma özelliği taşıyor. 1990 yılında kapılarını ziyaretçilerine açan müzede oyuncaklar, geleneksel, fabrikasyon, yabancı ve antik kategorilerine ayrılmış halde sergileniyor.

Müzenin sergi alanlarını gezerken, 1890 ile 1990 yılları arasında üretilmiş oyuncaklar hakkında bilgi sahibi olma imkânı bulabilirsiniz. Koleksiyon dâhilindeki yerli üretim objelerin en eskilerini, 1933’ten kalma teneke oyuncaklar oluşturuyor. Antik kategorisi altında ise Türkiye’nin değişik bölgelerindeki arkeolojik kazılar sonucunda keşfedilen oyuncakların kopyalarına yer veriliyor.

İstanbul Oyuncak Müzesi

Bilmiyorum bana katılacak mısınız? Ama ülkemizde oyuncak müzelerinin popülerleşmesinde, Sunay Akın’ın ve onun kurduğu kültürel mekânın etkisi bir hayli fazla olduğunu düşünüyorum. Müze, ünlü şairin 20 yıllık süre zarfında ziyaret ettiği 40’tan fazla ülkede satın aldığı oyuncaklardan oluşan enfes bir koleksiyona sahip.

Sergilenen oyuncakların hikâyelerinin ön plana çıkartılması İstanbul Oyuncak Müzesi’ndeki koleksiyonunun değerini artırıyor. Sunay Akın bu müzede küçük yaştaki bireylerin hayal gücünü geliştirmeyi ya da büyükleri geçmişe götürmekle birlikte insanlık tarihindeki önemli olayları, oyuncaklar üzerinden anlatmayı da başarmış.

Ümran Baradan Oyun ve Oyuncak Müzesi

Ümran Baradan Oyun ve Oyuncak Müzesi İzmir Konak'ta ziyaretçilerini ağırlıyor. Müzenin kuruluşunda, Sunay Akın da dâhil olmak üzere birçok sanatçı epey emek sarf etmiş. Tabii müzeye adını veren Ümran Baradan’ın katkısını yadsımamak lazım. Baradan, hem kendi koleksiyonunu hem de sahibi olduğu mülkü, böyle güzel bir müzenin kurulabilmesi için belediyeye bağışlamış.

Butik tarzdaki müzenin birinci katındaki sergi alanlarını gezerken, dünyanın dört bir yanından getirilmiş oyuncakları yakından tanıma fırsatına erişebilirsiniz. Koleksiyondaki oyuncakların bir kısmının kökenleri 1800’lü yıllara kadar uzanıyor.

Musa Baran Oyun ve Oyuncak Müzesi

İzmir’de bulunan bir diğer oyuncak müzesi ise Urla’nın Bademler köyünde yer alıyor. Musa Baran Oyun ve Oyuncak Müzesi, aslında Ankara’daki türdeşi ile aynı dönemde kurulmuş. Lakin bu kültürel tesisi ziyaret edenleri klasik müze anlayışından ziyade çok daha doğal bir ortam bekliyor.

Müzenin koleksiyonu, büyük oranda Baran’ın çocukluk döneminde edindiği oyuncaklardan oluşuyor. Tabii müzenin temelleri atılırken sadece bu koleksiyon ile sınırlı kalınmak istenmemiş. Arkeolog Musa Baran, ziyaretçilerinin Türkiye’nin kültürel açıdan en zengin köyündeki yaşam hakkında ipuçları edinmeleri mümkün kılacak el yapımı nesnelere de müzede yer ayırmış.

Antalya Oyuncak Müzesi

Antalya’da tatil yaparken çocuklarınız ile birlikte eğlenceli birkaç saat geçirmek isterseniz, Muratpaşa’daki oyuncak müzesini ziyaret edebilirsiniz. Bu kültürel tesisi iki nedenden dolayı sizlere öneriyorum: birincisi, müze kurulurken Sunay Akın’dan bolca fikir alınmış. Dolayısı ile sergi alanlarını dolaşırken Akın’ın alâmetifarikası olan oyuncaklar üzerinden hikâye anlatımının keyfinin sürebilirsiniz.

İkinci olarak ise müze 5 binin üzerinde oyuncaktan oluşan geniş koleksiyona sahip. Ziyaretçilerini kâğıttan yapılma bir gemi ile karşılayan tesisin sergi alanlarında 1800’lü yıllar ile 20. yüzyılın son çeyreği arasındaki süreçte üretilmiş son derece ilginç oyuncaklar sizleri bekliyor.

Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi

Gaziantep gezilecek yerler listenize üç katı da ağzına kadar oyuncak dolu bir yapıyı eklemeye ne dersiniz? Üstelik geleneksel mimarinin en güzel örneklerinden sayılan bu bina, Sunay Akın gözetiminde oluşturulmuş, 600 parçalık enfes bir oyuncak koleksiyonunu bünyesinde barındırıyor ise…

Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi’ni değerli kılan özellikler, elbette sadece koleksiyonu ve faaliyet gösterdiği binanın mimarisinden ibaret değil. Kültürel tesisi gezerken ayrıca dünyanın farklı ülkelerine yönelik etnografik bilgiler de edinebilirsiniz.

Ekolojik Oyuncak Müzesi

Türkiye’deki oyuncak müzelerini sıraladığım listenin son sırasında sizleri, Tekkeköy’e götüreceğim. Çünkü Samsun’un tarihi ile ön plana çıkan ilçesinde, özgün içeriği ile ülkemizdeki diğer türdeşlerinden ayrılan Ekolojik Oyuncak Müzesi faaliyet gösteriyor.

Restore edilmiş bir Rum evinde konuklarını ağırlayan müzenin koleksiyonu, tamamen ahşaptan yapılma oyuncaklardan oluşuyor. Haliyle ziyaretçiler, bir yandan bölge kültürünü tanıma fırsatı bulurken diğer taraftan aslında oyuncak alışverişinde çoğumuzun göz ardı ettiği doğanın korunması ve sürdürülebilirlik konularına odaklanabiliyor.