Sırlarla Dolu Bir Tarih: Sart Antik Kenti

Manisa, tarihe meraklı gezginlere birbirinden değerli sayısız fırsat sunuyor. Örneğin merkezinde zaman geçirmeye ağırlık verirseniz, Osmanlı Dönemi'nden kalma etkileyici eserleri görme fırsatı yakalayabilirsiniz. Merkezden biraz uzaklaştığınızda ise kökenleri antik dönemlere uzanan yerleşimlere ait kalıntıları bolca bulabilirsiniz. Bu yazımda sizlere ikinci kategoriye giren Sart Antik Kenti'ni tüm detaylarıyla anlatacağım.

Kadim Lidya Krallığı'nın İhtişamlı Başkenti

Günümüzde Salihli sınırları içerisinde yer alan Sart Antik Kenti, Manisa'daki türdeşleri ile karşılaştırıldığında bir adım öne çıkıyor. Zira kadim kent, zamanın aşındırıcı etkisine rağmen Lidya Krallığı'na başkentlik yapmasının beraberinde getirdiği ihtişamdan halen daha izler taşıyor.

Kent, en ihtişamlı dönemlerini M.Ö. 1200 ila M.S. 546 yılları arasında yaşamış. Özellikle M.Ö. 7. ve 6. yüzyıllarda hüküm süren üç kudretli kral; Gyges, Alyattes ve Kroisos sayesinde Batı Anadolu'daki en güçlü yerleşim halini almış. Hatta tarihçiler, kentin bu dönemde Mezopotamya dışındaki en büyük savunma duvarlarıyla çevrelendiği konusunda fikir birliğine varıyor.

Sardes ve Sardis adlarıyla da anılan antik kentin gelişmesindeki bir diğer ana etken olaraksa Kral Yolu öne çıkıyor. Çünkü Sart, Efes ile birlikte bu yolun Anadolu'daki iki başlangıç noktasından biriymiş. Haliyle antik yol sayesinde gerek ticari gerekse de kültürel anlamda yoğun trafiğe sahip olmuş.

Sart, Lidya Krallığı'nın ardından Perslerin hâkimiyetine geçmiş. Sonrasındaki dönemlerde ise antik kent sırasıyla Bergama Krallığı, Roma ve Bizans yönetimi altına girmiş.

Hazineleriyle Ünlü Karun'un Doğup Büyüdüğü Yer

Sart Antik Kenti, günümüzde somut kanıtlarla Lidya ile ilişkilendirilebilen tek yerleşim olma özelliği taşıyor. Bu özelliği, yerleşim bölgesinin tarih tutkunlarından yoğun ilgi görmesine neden oluyor. Tabii ilginin yüksek oluşunda, zenginliğinden dolayı hakkında türlü efsaneler türetilen Kral Karun'un da payı yadsınamayacak boyutlarda.

Karun'un Lidya tahtına çıkmasının ardından ilk paranın basılması emrini vermesine şahitlik eden Sart, şehircilik anlamında da zamanın öncüsü olmayı başarmış. Örneğin ısınma ihtiyacını termal suyla giderme fikri, ilk defa Romalılar tarafından bu şehirde başarıyla uygulanmış. Antik yerleşimin ana caddesi boyunca sıralanan dükkânlarda, bu uygulamanın izlerini rahatlıkla görebilirsiniz.

Sart'ın şehirleşme açısından zamanın çok ötesinde olduğunun bir diğer kanıtı olarak kale gibi yükselen akropol kısmı gösteriliyor. Bu alanı gezerken, antik dönemlerde Karun'a dokunduğu her şeyi altına çevirme gücü verdiğine inanılan Sart Çayı'nın büyüleyici güzelliğine de ilk elden şahit olabilirsiniz.

Sart Antik Kenti'nde Gezilecek Yerler Nerelerdir?

Antik kente yönelik gezilecek yerler listesi oluştururken, sizlere az önce bahsettiğim ana caddeyi (Roma Caddesi) ilk sıraya yazabilirsiniz. Böylece bir zamanlar gündelik hayatın merkezinde yer alan yapılara dair kalıntıları yakından inceleyebilirsiniz.

Daha sonrasında ise rotanızı, spor müsabakalarına ve kutlamalara sahne olan Gymnasium kompleksine çevirebilirsiniz. Gymnasium'un hemen karşısında "Bronzlu Ev" lakabıyla anılan görkemli bir yapının kalıntıları bulunuyor. Tabii İyon tarzı mimarisi ile büyüleyen Artemis Tapınağı ve M.S. 3. yüzyıldan kalma sinagog ile hemen arkasındaki kiliseyi de listenize eklemeyi sakın unutmayın.

75 kilometrekarelik alanı kapladığı tahmin edilen antik kentin merkezinde bulunan kalıntıları ziyaret ettikten sonra rotanızı, 5 kilometre uzaklıktaki Bin Tepeler'e çevirmenizi öneririm. Yerleşimin güneyindeki Marmara Gölü'ne kadar uzanan alanda, 85 civarı tümülüs; yani toprak yığınlarından oluşturulmuş mezarlar bulunuyor.

Bin Tepeler'deki bu değerli alan, "Lidya Kraliyet Mezarlığı" olarak adlandırılıyor. Ancak içlerinde soylulara ait yapıların da olduğu biliniyor. Yaygın inanışa göre bir mezar ne kadar büyükse, ait olduğu kişiye o kadar saygı duyuluyormuş. Kaldı ki Kral Alyattes'e ait olduğu söylenen tümülüs, büyüklüğü ile bu görüşü kanıtlıyor.

Antik kentte gerçekleştirilen kazılar sonucunda gün yüzüne çıkartılmış eserlerin bir kısmı, Manisa Arkeoloji ve Etnografya Müzesi'nde sergileniyor.

Sart Antik Kenti'ne Nasıl Gidilir?

Gezilecek yerlerini anlattıktan sonra sıra, birbirinden değerli tarihi keşiflerle dolu Sart Antik Kenti'ne ulaşım seçeneklerini sıralamaya geldi.

Kadim kent, İzmir-Uşak kara yoluna gayet yakın konumda yer alıyor. Eskiden bu yol, antik kentin içinden geçtiği için hem birçok kalıntıyı hem de tümülüsleri yakında görmek mümkündü. Ancak yolun farklı güzergâha alınması sonrasında, antik yerleşime ulaşım için Manisa yönünden Salihli'ye 9 kilometre kala karşınıza çıkacak yol ayrımından içeri girmeniz gerekiyor.

Konumu göz önünü alındığında, Sart Antik Kenti'ne ulaşım konusunda en ideal seçenek olarak araç kiralamak öne çıkıyor. Ama bütçenizi böyle bir harcamayla daraltmak istemezseniz, Salihli yönüne sefer yapan toplu taşıma araçlarında yerinizi alabilirsiniz.

Alternatif olarak trenle önce Salihli'ye gidip, sonrasında minibüs veya taksi aracılığıyla antik kente gitmeyi de tercih edebilirsiniz.

Sart Antik Kenti Ziyaret Saatleri ve Giriş Ücreti

Bozdağ'ın sırtlarına kurulu antik kenti, kış döneminde 08.00-17.00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz. Yalnız bu harika kenti görmek için yaz mevsimini beklemek sizin için daha mantıklı olabilir. Çünkü yılın bu döneminde kapanış vakti, 2 saat ileri (19.00) alınıyor.
Giriş ücreti olaraksa, benim gittiğim dönemde, tüm ziyaretçilerden 14 TL talep ediliyordu. Tabii Müzekart'a sahipseniz, Sart Antik Kenti'ni yılda iki defa ücretsiz ziyaret hakkından faydalanabilirsiniz.