Karlar Altında Masalsı Bir Şehir: Ardahan Gezi Rehberi

İÇİNDEKİLER:

Giriş
Ardahan Hakkında
Ardahan'a Ne Zaman Gidilir
Ardahan'da Ne Yenir
Ardahan'da Gezilecek Yerler
Ardahan'a Nasıl Gidilir

Doğu Anadolu Bölgesi'nin en popüler rotalarından olan Ardahan, kışın donan Çıldır Gölü ve karlar altında kalan doğal güzellikleri ile adeta bir kış masalı gibi. Bu güzel kent, Doğu Ekspresi ile Kars'tan sonra en çok ziyaret edilen şehirler arasında yer alıyor. Son yıllarda popüler bir kış rotasına dönüşen Kars'ı Doğu Ekspresi ile gördüyseniz, Ardahan'la da bir tanışıklığınız olması muhtemel. Ama hiç bilmeyenler ya da onu hala Kars'ın bir ilçesi sananlar; bu mütevazi şehri sizlere biraz tanıtalım mı, ne dersiniz?

Ardahan Hakkında

Artvin'le Kars arasına sıkışmış küçücük bir şehir, bir nevi arada kalmış, hem Karadenizli hem de Doğu Anadolulu diyebilirsiniz. Yazın yemyeşil bir güzelliğe sahip Ardahan, kış mevsiminde de soğuk havaya inat bambaşka bir hale bürünüyor. Bu haliyle tam bir karlı yılbaşı kartpostallarını andıran kent, nefis bir tatil için sizleri bekliyor. Hem kar, hem doğa hem de manzara; yeni yıl karşılamak için gereken her şey Ardahan'da.

Ardahan'ın Coğrafyası

Gürcistan'la sınır çizerek ülkemizin Kafkaslara açılan kapısı olan şehrin sadece 1829 metrelik rakımı değil, 4 yanının dağlarla çevrili olması da zor ısınmasındaki en büyük etken. Dorukları 3000 metrede dağların arasındaki ovalar, platolar, yaylalar ve göller de şehri zengin kılan coğrafi oluşumlar. Yaşamak için zor şartlar içermesine rağmen, farklı keşiflerden hoşlanan gezginlere serüven olan Ardahan'da doğanın sert ve naif hallerinin hepsini gözlemleyebiliyorsunuz.

Ardahan'ın Tarihi

3000 yıllık koca bir geçmişi olan ve buna rağmen mütevazi bir duruş sergileyen Ardahan Urartu, Pers, Bizans, Roma, Selçuklu, Osmanlı gibi büyük medeniyetlerin parçası olmuş. Adını ise M.S. VII. Yüzyılda burayı fetheden Arda Türklerinden almış.

1876-77'deki Osmanlı Rus Savaşı sonrası savaş tazminatı olarak Ruslara bırakılan şehir, 1918'de Brest – Litowsk anlaşmasıyla anavatanına tekrar geri dönmüş. Fakat vatana kavuşmak şehri özgür kılmamış. 1918'den 1921'e kadar Gürcüler ve Ermeniler tarafından sürekli işgal hedefi olmuş. Cumhuriyet ilan edildiğinde bir il olan Ardahan 1926'da ilçeye dönüştürülüp Kars'a bağlanmış. 27 Mayıs 1992'de şehir ünvanına tekrar kavuşan Ardahan'ın Kars'la yolları ayrılsa da yarenliği de, gönül bağı da devam etmiş.

Ardahan'a Ne Zaman Gidilir?

Öncelikle en belirgin özelliğinden başlayalım; Rusya için Sibirya neyse, bizim için de Ardahan o! Ülkemizin en yüksekteki ilinde üşümüyorsunuz, durum üşümenin daha da ötesinde. Yılın ortalama 7-8 ayı bazen -30'ları bulan ayazlı bir soğukla, geri kalan ayları da üşüten ama terletmeyen bir ılımanlıkla geçiyor. Bu nedenle de memleketin en soğuk ili olma ünvanını elinde bulunduruyor.

Eylülden mayıs ayının sonuna kadar kat kat giyinerek gezebileceğiniz şehri en rahat keşfedeceğiniz zamanlar ise yaz ayları. Ama yaz dediğimize de bakmayın, şehrin yazı İstanbul'un nisanı! Yaylaların en yeşil haline ve festivallerin cıvıltısına en çok bu mevsimde tanık oluyorsunuz. Kentin kış portreleri de diyebileceğimiz Kula Nehri ile Çıldır Gölü'nün donduğu ve olimpik buz pistlerine dönüştüğü zamanlar da bizce kaçırılmamalı!

Ardahan'da Ne Yenir?

Ardahan'a gidip gelen herkesin ortak paydada birleştiği ve istisnasız herkesin katıldığı şeylerin başında yemeklerinin lezzeti geliyor. Şehrin 1-2 kilometrekarelik alan kaplayan küçük çarşısında veya herhangi bir yerinde göreceğiniz en küçük dükkan bile size gurme restoranı gibi bir damak anısı bırakabiliyor.

Kaz eti tıpkı Kars gibi burada da menülerin baş tacı. Ülkemizin her yerinde yiyebileceğiniz dönerin burada bir başka olduğu da tescilli. Hem Kafkasların yemeklerinden hem de Doğu Anadolu'nun et kültüründen ilham almış Ardahan sofralarında Helle ve Ayran Aşı'nın da özel bir yeri var. Kaz eti en çok da iç pilavla birlikte tüketiliyor ve Mafiş gibi yöresel tatlılardan da vazgeçilmiyor. Böylesine bir lezzeti kendi mutfağınızda da yakalamak için dönüşte şehrin meşhur tereyağlarından ve ballarından da alabilirsiniz.

Ardahan'da Gezilecek Yerler

Şehrin doğası gerçekten de gezilip görülesi! Tadına varmak ve mis gibi havayı solurken işin içine biraz da spor katmak isterseniz, Ardahan'ı hissedebilmek için en az 2-3 gün ayırmanız gerekiyor. Ardahan gezilecek yerler arasında doğanın ya da tarihin parçası olan birkaç nokta var ki, onları da gezip görmezseniz Ardahan inanın size küsüyor!

1- Buzlar Kraliçesi: Çıldır Gölü

Doğu Ekspresi ve Ardahan denilince ilk akla gelen yerlerden olan Çıldır Gölü, akıllarda özellikle donmuş haliyle yer etmiş durumda. Karlar ülkesi masalına ilham verecek kadar güzel ve soğuk bir göl Çıldır Gölü. Donan gölde buzlar altında tutulan balıklar ve yapılan yürüyüşler, unutulmaz bir Çıldır hatırası sunuyor. Buz kalınlığı uygun olduğu takdirde atlı kızak bile yapılabiliyor. Bölgenin en büyük tatlı su gölü olan Çıldır, aynı zamanda yörenin en güzel balık türü olan sarı balığa ev sahipliği yapıyor. Çıldır'a gelmişken de Atalay'ın Yeri veya Günay Balık Evi'ne uğrayabilir, karlı manzaraların sunduğu eşsiz güzellikleri lezzetle taçlandırabilirsiniz.

Ardahan'da yapılacak en güzel aktivitelerden olan Çıldır gezisi, hem içinizi ısıtacak, hem de donmuş gölün üzerinde yürürken size farklı bir deneyim sunacak. Kar bitip de güneş açtığında göl, yüzmek, piknik yapmak ve festivallere katılmak için gelen halkın en büyük eğlencesi haline geliyor. Bu arada atlı kızaklarla göl üzerinde gezmek oldukça popüler bir turizm aktivitesi olmasına rağmen atların durumdan ne derece memnun olduğunu bilemiyoruz. Bembeyaz dağlara nazır yapacağınız yürüyüşler ve eskimo usulü balık avları bizce Çıldır Gölü'nden en unutulmayan klasikler…

2- Ardahan'da bir Seyir Tepesi: Şeytan Kalesi

Yıldırımtepe Köyü sınırları içinde yer alan Şeytan Kalesi, kayalık bir tepede yer alıyor. Çıldır'ın merkezine 1 km yakınlıktaki kale üç tarafı uçurum olan bir bölgede, hiçliğin ortasında tüm ihtişamıyla dikili. Hemen hemen her kale gibi ulaşımı zor, sarp bir araziye yapılmış kalenin en cezbedici yönü sunduğu uçsuz bucaksız manzara. Eskiden gizli geçitlerle başka önemli noktalara bağlandığı düşünülen Şeytan Kalesi'nden çekilen fotoğrafların içine sonsuzluğu sığdırabiliyorsunuz. Şeytan Kalesi'nin yapım tarihi tam olarak bilinmese de Urartu dönemine ait olduğu düşünülüyor. Çıldır Gölü'nden sonra Ardahan'da akıllara kazınan en güzel yerler arasında. Kalenin içi ziyarete açık değil, ama sırf dışarıdan görmek için bile buraya kadar gitmeye değer.

3- Ufak Adacıklarıyla Arzı Endam Eden: Aktaş Gölü

Aktaş Gölü Ardahan'ın Çıldır ilçesinde ve Gürcistan sınırına oldukça yakın bir konumda. En derin yeri 10 metre olan göl de tıpkı Çıldır Gölü gibi donunca çehresi değişen o muhteşem güzelliklerden. Ama sadece kış manzaralarıyla değil, üzerinde sürekli gezen 12 küçük adacığıyla da ünlü göl bölgeden ve bölge dışından yoğun ziyaretçi alıyor.

4- Şehrin Simgesi: Ardahan Kalesi

Heybetli surların eşlik ettiği Ardahan Kalesi, tüm ihtişamıyla şehri sarıp sarmalıyor. 16.yy'da Kanuni Sultan Süleyman döneminde yapıldığı düşünülse de kazı sonuçları çok daha eskilerde yapıldığını kanıtlıyor. Bu arada Rumeli Hisarı'na benzeyen dikdörtgen mimarisiyle, uzunluğu 745 metreyi bulan sur duvarlarıyla da mimari açıdan göz dolduruyor. Ardahan kalesi, şehri çevreleyen Kura Nehri'nin sol tarafında yer alıyor. Kar yağdığında farklı bir görünüme bürünen, tarihle doğanın bütünleştiği kalede, akıp giden zamanın durduğunu hissedeceksiniz.

5- Neolitik Hatıralı: Akçakale Adası

3000 yıllık Ardahan'ın 10000 yıllık adası Akçakale, Çıldır Gölü üzerinde. Neolitik dönemden başlayan yerleşiminden izler bulunan ada, ince bir yolla aynı adı taşıdığı köye bağlanıyor ve sit alanı olarak da korunuyor. Ardahan'daki düğün fotoğraflarının çoğunun fonu olan bu güzel ada drone ile çekim yapmak için de muhteşem bir alan.

6- Kral Böyle Buyurdu: Taşköprü Kitabeleri

Çıldır'a 30 km mesafedeki Taşköprü Köyü'nde bulunan kitabeler M.Ö. VIII. Yüzyılda Urartu Kralı II. Sarduri döneminden kalma. Devasa büyüklükteki bir kaya kütlesine çivi yazısıyla yazılan kitabede kralın adı da geçiyor ve kral Tanrı Haldi ile askeri seferdeki başarılarından bahsederek orduya verdiği emirleri anlatıyor. Bölgenin en eski eserlerinden olan bu dev yapıta ulaşmak için köye girince tabelaları takip etmeniz gerekiyor.

7- Kalabalıktan Uzak Bir Kış Tatili: Yalnızçam Kayak Merkezi

Herkesin bildiği kayak merkezlerine değil de, karın kristal gibi yağdığı ve henüz adını pek kimsenin duymadığı cennet bir köşeye kayağa gitmeye ne dersiniz? Ardahan'ın merkezine 13 km mesafedeki merkez, Avrupa Birliği'nin sağladığı destekle 2018 yılında açılmış. Burada ister amatör, ister profesyonel olun hiç fark etmiyor. Zorluk derecesine göre ayrılmış pistlerin yanında, telesiyej gibi donanımlar ve kalacak bir otel de bulabiliyorsunuz.

Kayak merkezi Uğurludağ'ın 2750 metre yükseğinde konumlanıyor. Kars Havalimanı'na indiğinizde servisler sizi alıyor ve ücretsiz olarak merkeze transferinizi sağlıyor.

8- Damal İlçesinde Doğanın Kendi Eliyle Çizdiği Portre: Atatürk Silueti

Ardahan'ı gururlandıran bir doğa olayı var ki, yazarken bile şaşırtıyor. İlk olarak 1954 yılında koyunlarını otlatan bir çoban tarafından keşfedilen dağ manzarasında Atatürk yan siluetiyle eserini, yani memleketi izliyor.

Bu enteresan görüntüyü şehir merkezine yarım saat uzaklıktaki Damal ilçesinde 15 Haziran – 15 Temmuz arasında izleyebiliyorsunuz. Tabii filmin yönetmeni doğa olunca sahne saatini de o ayarlıyor ve 17:00 – 18:20 saatlerinde görüntüyü Karadağ yamaçlarına nakşediyor. Bu arada alanın Genelkurmay Başkanlığı'nın koruması altında olduğunu da belirtmeden geçmeyelim.

9- Cemal Tural Tabiat Parkı

Çıldır yolu üzerine bulunan ve bahar ve yaz aylarında tam bir yeşil cennete dönüşen Cemal Tural Tabiat Parkı, kamp ve piknik alanı olarak kullanılsa da doğa yürüyüşü yapmak isteyenler tarafından da tercih edilebilir. Kışın bembeyaz olan ağaçların ve bitkilerin eşlik ettiği bu yürüyüş rotalarında huzur dolu anlara şahitlik edeceksiniz.

10- Komşu Şehrin, Artvin'in Cenneti: Şavşat

1 saat uzaklıktaki Şavşat, Ardahan'a gelmişken uğramadan gitmeyin diyeceğimiz cittaslow şehirlerden. Doğası, tarihi ve geleneksel mimarisiyle başınızı döndürecek bu huzur noktası da Ardahan'ın rotasının bonusu olsun.

Ardahan'a Nasıl Gidilir?

Ardahan'da havalimanı yok ama 90 km uzağında Kars Harakani Havalimanı var ve Ardahan'dan uçak saatlerine göre ayarlı servislerle çok rahat alan transferi yapabiliyorsunuz. Şehre hemen hemen her şehirden otobüs ile ulaşım sağlayabilirsiniz ama bizim önerimiz Doğu Ekspresi ile dolu dolu bir yolculuk yapmanız. Doğu Ekspresi hakkında daha fazla bilgi almak için Doğu Ekspresi Hakında Her Şey adlı yazımıza bakabilirsiniz!

Bu kış güzeli şehri keşfetmek için uygun fiyatlı konaklama önerileriyle Ardağan Otellerini aşağıdan bulabilirsiniz;