Bir İlkbahar Rotası: Halfeti, Şanlıurfa

Halfeti, Şanlıurfa’nın son yıllarda popüler olan, Karagül diyarı olarak bilinen, doğal güzellikleri yanında tarihe meydan okuyan taş evleri ve en önemlisi bölgede yapılan Birecik barajı nedeniyle sular altında kalan köyleriyle yeni bir turizm noktası, yeni bir cazibe merkezidir. Şanlıurfa il merkezinden yaklaşık 120 km uzaklıkta olan Halfeti eski adıyla Rumkale, Fırat nehri kıyısında bulunmaktadır. Peygamberler şehri olarak bilinen Şanlıurfa’nın tarihteki geçmişi neredeyse 3000 yıllık. Bu nedenle Halfeti’de de bu geçmiş tarihi görmek mümkün. Şanlıurfa seyahatinizi kolaylıkla planlamanız için Keşif Rehberi’mizde bulunan Şanlıurfa Gezi Rehberi’ni okumadan planlarınızı yapmamanızı tavsiye ediyoruz.

Halfeti Nasıl Bir Turizm Cazibe Merkezi Oldu?

1985 yılında bölgede yapılması planlanan Birecik barajı için ilk adımlar atılmış, baraj yapımı nedeniyle köylerin çoğu su altında kalacağı için tüm köylülerin başka bir bölgeye taşınması gerekiyordu. Devlet yaşam alanlarını kamulaştıracağı için tüm köylülerle anlaşarak bölgenin boşaltılmasını istemiş. 2000 yılında baraj inşaatı tamamlanınca Fırat nehri hizasında olan birçok köy sular altında kalmış. Daha yüksek bölgelerde olan köyler ise günümüzde terk edilmiş olarak duruyor. Bu baraj inşaatından sonra hem yer altı hem de yer üstünde kalan eski yaşama dair izleri görmek isteyenler için bir fırsat yaratılmış ve Fırat nehrinde hizmet veren tekneler ayarlanarak bu eski yaşam alanı gezilebilir, görülebilir hale getirilmiş. Buradan taşınan köylülerin çoğu Yeni Halfeti olarak bilinen bölgede yaşamlarını sürdürüyorlar.

Halfeti’de Gezilecek Yerler

• Tekne Turlarına Katılın: Halfeti’ye geldiğinizde yapılacak en güzel aktivite yaklaşık 1 saat süren ve Fırat nehri üzerinde sular altında kalan köyleri gezdiren tekne turlarına katılmak olacaktır. Kişi sayısına göre küçük ve büyük tekneler var. Turdan önce mutlaka pazarlık yapın ve bu teknelerin sizi nereleri gezdireceğini mutlaka öğrenin. Çoğu tekne sahibi Halfeti’li ve eskiden bu bölgede yaşadığı için size bölge hakkında daha detaylı bilgi verebilirler. O yüzden sular altında kalan yerleri gezdirirken bir yandan da geçmiş tarihini, burada neler yaşandığını ve şu anki durumu rehber edasıyla anlatıyorlar.
• Yöre Köylerini Gezin: Tekne turunda Savaşan Köyü, Rumkale, Çekem Mahallesi gibi bölgeler gezdiriliyor. Rumkale son yıllarda geçirdiği restorasyon sonrasında ziyarete açık, bir bölümü gezilebiliyor. Savaşan Köyü namı diğer Batık Köy içlerinde en etkileyici olanı. Çünkü tamamı sular altında kalan, günümüzde sadece cami minaresi görünen köyün geçmişini göz önüne getirdiğinizde insan burada vakti zamanında yaşayan insanlar için hüzünleniyor. Cami hizasında tek tük kalan evlere derme çatma çay ocakları kurulmuş ve gelen turistler burada soluklanarak, çay içebiliyorlar. Onun haricinde bölgede yaşayan bir hane yok. Eski Halfeti tepelerinde tek tük bölgeyi terk etmeyen ama zor şartlar altında yaşamaya çalışan haneler de mevcut.
• Su Sporlarını Deneyimleyin: Bahar ve yaz aylarında nehir üzerinde jet ski, su kayağı, yüzme yarışları, sular altında kalan köyleri görebileceğiniz dalış aktiviteleri gibi birçok su spor faaliyetleri bölgede yapılmaktadır.
• Meşhur Mekanlarda Yemek Yiyin: Son yıllarda terk edilmiş köylerin bazılarındaki evler konaklama tesislerine çevrilmiş, bazıları ise restoran ve kafelere... Bir şeyler yemek istediğinizde nehir üzerinde bulunan restoranlar mevcut. Sadece Fırat Nehri ve Dicle Nehri'nde yetişen bir balık türü olan Şabut balığı burada mutlaka denenmeli. Oldukça yağlı ve lezzetli bir tatlı su balığı olan Şabut’un buğlaması ve Izgarası genellikle tercih ediliyor. Bir diğer önerilen lezzet ise Haşhaş Kebabı.

Tüm Dünya’da Siyah gülün yetişebildiği tek yer, Halfeti!

Evet yanlış duymadınız, sadece mikroklima iklime sahip olan Halfeti’de yetişen ve tomurcuk şeklinde olan bir siyah gül var. Bu gülün en önemli özelliği ise sadece burada siyah renkte olarak yetişiyor ve daha fazla büyümüyor. Fakat dalından koparıp, başka bir yerde ektiğinizde artık rengi değişerek, başka bir renkte gül oluyor. Bahar aylarında çiçek veren siyah gülü köylüler yetiştirerek, gelen yerli ve yabancı turistlere satarak, geçimlerini sağlıyorlar.

Not: Cittaslow yani Sakin şehir ünvanına sahip olan Halfeti’de geçmiş yaşamın hüznünü, yeni turizm merkezinin cazibe olanaklarını bir arada görebilirsiniz.

Dünya'nın İlk Üniversitesi: Harran Üniversitesi

Hazır Şanlıurfa'ya gelmişken Harran ilçesine de gitmenizi tavsiye ederiz. Harran’ın ikinci tarihi yapısı olan Tarihi Harran Üniversitesi, dünyaca ünlü bir üniversite. Tam olarak bilinmese de, bazı kaynaklara göre dünyanın ilk üniversitesi olduğuna inanılan Harran Üniversitesi, aktif olduğu dönemde astronomi alanında adından sıkça söz ettirirmiş. Günümüze kadar ulaşamayan üniversite çevresinde M.S. 744-750 yıllarında inşa edilen Harran Ulu Camii’nin büyük bir bölümünü görmek mümkün. Bu cami Türkiye’de islam mimarisinde yapılmış en eski cami olarak kabul ediliyor. Burada ayrıca pek çok kalıntı da var ve bu kalıntılr arasında şadırvan, caminin minaresi ve mihrabı da yer alıyor.Pastel tonların hakim olduğu Harran ve çevresinde tarihe doğru yolculuk yaparken, aynı zamanda huzur dolu atmosferini ve doğal güzelliklerini de keşfetmiş olacaksınız.

Bonus: Harran Kümbet Evleri

Harran, Şanlıurfa merkeze yaklaşık 50 km mesafede yer alıyor. Harran’ı özel kılan iki tarihi yapı bulunuyor. Bunlardan birincisi tarihi M.Ö. 6000’li yıllara dayanan Kümbet Evler. Doğal klimalı yapısı ve üst üste bindirme yöntemi olarak adlandırılan Trullo tekniğiyle yapılan bu evler, kışın üşütmeyen, yazın ise sıcaktan bunaltmayan bir yapıya sahip. Dünyada sadece İtalya’da Alberobello ve Fransa’da Avignon’da bulunan Kübet Evler’in sayısı Harran ve civarında bine yakın. Tarihi Harran Evleri olarak da anılan bu evler, Harran’ın tarihi değerleri arasında yer alıyor. Harran’a gittiğinizde turizm amaçlı kullanılan Kümbet Evler’in içini gezebiliyorsunuz. Özellikle yaz sıcağında Şanlıurfa ve civarı alev alev yanarken Kümbet Evler’in içinin klima varmışçasına serin olduğunu hayretle fark edeceksiniz. Bu evlerin içinde ayrıca eskiden yörede kullanılan eşyalar da bulunuyor. Bu sayede Harran kültürünü de yakından tanımış olacaksınız.

Halfeti’ye Nasıl Gidilir?

Gaziantep üzerinden gelmek isterseniz Gaziantep Havalimanına gelip buradan araç kiraladığınızda Halfeti yaklaşık 100 km’lik bir uzaklıkta kalıyor.

Şanlıurfa merkezden uzaklığı 120 km civarında olan Halfeti’ye en iyi ulaşım araç kiralayarak olacaktır. Toplu taşıma ile gitmek istediğinizde Gaziantep’in Birecik ilçesine giden araçlara binmeniz ve daha sonra tekrar Eski Halfeti’ye giden minibüslere binmeniz gerekmektedir.

Halfeti’de Nerede Kalınır?

Halfeti günübirlik gezilecek bir yer esasında fakat son yıllarda bölgede yapılan yatırımlar nedeniyle farklı kategorilerde bulabileceğiniz otel ve pansiyonlar mevcut. Bu nedenle bölgeyi ziyaret eden turistler sonrasında konaklama için Yeni Halfeti’yi tercih ediyor.