Artuklu Sarayı

Artuklu Sarayı, tarihte Anadolu Beylikleri olarak bilinen dönemde Diyarbakır'da inşa edilmiştir. 1961-1962 yıllarında yapılan kazılarla da ortaya çıkan bulgulara göre; 13. yüzyılın başlarına ait olduğu saptanan sarayın, Artukoğullarından Nasirüddin Salih Bin Muhammet tarafından yaptırıldığı bilinmektedir. Artuklu Sarayı 16.

yüzyıla kadar çeşitli amaçlarla kullanılagelmiş olan Diyarbakır Surları içinde kalan saray, zamanla günümüzde Viran Tepe olarak bilinen yerde olup toprak altında gömülü kalmıştır. Saray kalıntılarının büyük bölümü halen gömülü olmakla birlikte, kazı ve restorasyona dönük çalışmalar devam etmektedir.

İncelemeler sonucunda ayrıca sarayın haçvari bir düzende ve dört eyvanlı bir plan şemasında yapıldığı ortaya çıkmıştır. Eyvanların birleştiği kare planlı bölümde fıskiyeli bir havuz da çıkarılmıştır.

Zengin renkli taş mozaik ve çini süslemelerle oldukça gösterişli olan sarayın renkli taş ve cam küplerden oluşan mozaik süslemeleri de Türk Mimarisinde ilk kez burada görülmektedir. Saray duvarlarının büyük bir bölümünün çinili olduğu da duvar kalıntılarından anlaşılmaktadır.