Yaz Aylarının Korkulu Rüyası Güneş Çarpmasına Ne İyi Gelir?

Yaz aylarında tatil sezonunun açılmasıyla tüm yıl beklediğimiz, planladığımız ve iple çektiğimiz maceralara atılıyoruz. Ülkemiz doğal güzelliklerle, muhteşem plajlarla ve tarihi değerlerle dolup taşarken sıcak yaz aylarında dışarı çıkmamak pek de mümkün olmuyor. Hal böyle olunca yoğun sıcaklara maruz kalıyoruz ve sağlığımızı tehlikeye atan o sorunla karşılaşıyoruz; güneş çarpması.

Bahar ayları bir kenara, yaz ve kış tarih boyunca ana mevsimler olmuştur. Kışın yaşamın çok zor olduğu zaten biliniyor. Soğuklar karşısında hipotermi, nezle ve grip gibi pek çok sorunla karşılaşabiliyoruz. Yaz mevsimi ise normalde zararsız bir tatil mevsimi gibi gözükür fakat güneş çarpması en az hipotermi kadar ciddi bir sorun olabilir. Bu yazımızda hem yetişkinler hem de çocuklar için güneş çarpması olayına değinip kapsamlı bilgiler paylaştık. Yaz tatiline çıkmayı planlamıyorsanız bile bu konu hakkında bilgi edinmenizi öneririz çünkü parkta otururmak, pazarda alışveriş yapmak veya yolda yürümek gibi gündelik olaylarda da insanın başına gelebiliyor.

Yaz aylarında tedbirinizi önceden almanız gereken bir diğer konu ise güneş yanması. Güneş çarpması kadar büyük bir sorun olmasa da cildinize gelecek hasarlara karşı kendinizi korumalısınız. Eğer güneş yanması hakkında da bilgi edinmek isterseniz Güneş Yanığının Belirtileri Nelerdir, Güneş Yanığına Ne İyi Gelir? adlı içeriğimize göz atabilirsiniz. Bu tür yazılar ilginizi çekiyorsa ve yaz mevsimi hakkında ilginç bilgiler edinmek isterseniz, Yaz Mevsimi Hakkında Az Bilinen Gerçekler adlı yazımıza da bakmak isteyebilirsiniz. İyi okumalar dileriz.

Güneş Çarpması Nedir, Neden Olur?

Güneş çarpması, açık güneşe doğrudan uzun süre maruz kaldığınızda vücudunuzda meydana gelen aşırı ısınmaya verilen isim. En ciddi senaryoda vücut sıcaklığınız 40 dereceye kadar ulaşabilir. Bu da sağlığınızı tehdit eden bir takım belirtileri beraberinde getiriyor.

Güneş Çarpması Belirtileri

Güneş çarpmasına maruz kaldığınızı vücudunuzda meydana gelen şu belirtilerden anlayabilirsiniz;

• 37.5 Ve Üzeri Ateş
• Tansiyon Düşmesi
• Nabız ve Solunum Artışı
• Ağız İçinde Kuruluk ve Susuzluk Hissi
• Kaslarda Hassasiyet (Bacak titremesi, Kol Zayıflığı vs.)
• Bulantı ve Kusma
• Ciltte Soluklaşma
• Yoğun Baş Ağrısı
• Soğuk ve Sıcak Terleme

Bebeklerde güneş çarpması ve çocuklarda güneş çarpması belirtileri de şöyle;

• Ağız Kuruluğu
• Yoğun Susuzluk (Tükürük Azalması)
• Koyu Renkte İdrar
• Kırmızı ve Kuru Cilt
• Yanıt Verememe, Yarı Baygınlık
• Şok

Eğer bu belirtilerden birkaçına sahipseniz ve kendinizi iyi hissetmiyorsanız, kesinlikle bir doktora görünmelisiniz. Herkesin vücudu farklı olduğundan oluşabilecek problemler de değişebilir. Fakat acil durumlarda bilgi sahibi olmanız için güneş çarpması nasıl geçer, acil durumlarda derhal yapmanız gereken bazı şeyler nelerdir gelin birlikte bakalım.

Güneş Çarpmasına Ne İyi Gelir? Güneş Çarpmasında Ne Yapılır?

Aşırı sıcağa maruz kalma sonucunda bir güneş çarpması yaşıyorsanız, yapmanız gereken ilk şey hemen vücut ısınızı dengelemek. Bunun için de en iyi yöntem soğuk bir duş yapmak. Özellikle saç diplerinizi ve sırtınızı iyice ıslayın. Sonrasında suyun ısısını biraz daha ılıtıp yıkanmaya devam edebilirsiniz.

Eğer duş alabileceğiniz bir yerde değilseniz de ilk önceliğiniz mümkünse kapalı ve serin bir ortama girmek, değilse de gölgelik bir yere geçmek ve uzanmak. Sonrasında alın bölgenizi boydan boya saran, soğuk suyla ıslatılmış bir bez yardımıyla vücut ısınızı düşürebilirsiniz. Koltuk altlarınızı ve göğsünüzü de ıslatırsanız daha etkili olabilir. Ayrıca baş dönmesi gibi sorunlar yaşıyorsanız kendinizi stres altına sokmayın, sakinlemeye çalışın ve ayaklarınızı biraz yüksek bir yere uzatın. Yaklaşık bir dakika sonra vücut ısınız dengelenmeye başlayacaktır. Aynı zamanda bol bol ılık su içmeyi de ihmal etmeyin. Ilık kısmının altını çizmek istiyoruz çünkü soğuk su içmenin boğazınıza zarar vermekten başka bir sonucu olmaz. Burada önemli olan vücudunuza gerekli olan sıvıyı sağlamak ve terleme dengesini normale döndürmek.

Önemli Bir Not: Güneş çarpası tedavisinde yapılan en genel yanlışlardan biri ateş düşürücü ilaçlar kullanmak. Lütfen bundan kaçının çünkü yazımız boyunca belirttiğimiz gibi bu tedavilerdeki amacımız vücut ısısını dengelemek. Yani kısacası güneş çarpması sonucu meydana gelen ateşle kış mevsiminde mikrop bulaşması sonucunda yaşadığımız grip gibi hastalıklar sonucunda meydana gelen ateş birbirinden farklı. Eğer ateş düşürücüyü güneş çarpması için kullanırsanız karaciğer üzerinde ciddi zehirleyici etkiler gösterebilir. Bu yüzden senaryo ne olursa olsun ateş düşürücü kullanmaktan kaçının.

Güneş Çarpması Ne Zaman Belli Olur?

Güneş çarpması güneşin altında uzun süre kaldığınızda kendini hemen belli etmeye başlar. Güneşin altında ne kadar kaldığınızda güneş çarpması geçirdiğiniz ise hem vücut ısınıza hem de bulunduğunuz yerin sıcaklığına göre değişiklik gösterebilir.

Güneş Çarpması Kaç Gün Sürer?

Aslında vücut ısınızı dengelediğiniz zaman herhangi bir sorun kalmıyor. Belirtilerin ne kadar süreceğini genel olarak güneş çarpmasının şiddeti belirliyor diyebiliriz. Eğer çok yoğun bir şekilde güneşe maruz kalmışsanız, baş ağrılarınızın ertesi gün de sürmesi muhtemel. Aynı şekilde bir iki gün boyunca kaslarınızda sızlama, ani baş dönmeleri ve yorgunluk da hissedebilirsiniz. Metabolizmanıza ve çarpmanın şiddetine bağlı olarak üç güne kadar bu sürenin uzayabildiğini söyleyebiliriz.

Güneş Çarpması Sonucu Dikkat Edilmesi Gerekenler

Güneş çarpması sonucu dikkat edilmesi gerekenlerden kısaca şöyle bahsedebiliriz;

• Güneş çarpmalarının etkisi tamamen geçene kadar doğrudan güneşe çıkmamanızda fayda var.
• Vücut ısınız düşmüş olsa bile bol bol dinlenmeyi ve duş almayı ihmal etmeyin.
• Bol bol ılık su için.
• Eğer evinizde vantilatör veya klima varsa direkt üstünüze estirmemeye dikkat edin.
• Asla ateş düşürücü ilaçlar kullanmayın.
• Bol giysiler tercih edin.
• Olabildiğince ayakta durmamaya çalışın. Oturmak veya uzanmak en iyisi.
• En önemlisi ise kendinize ilk yardım uyguladıktan ve vücut ısınızı düzenledikten sonra derhal bir doktora başvurun. Güneş çarpması hafife alınacak bir durum değil.
• Doktorunuzun verdiği ilaçlar haricinde hiçbir şey kullanmayın.
• Şeker ve tansiyonunuz düşerse şekerli içecekler tüketmek iyi gelebilir.

Güneş Çarpmasından Korunmak İçin Öneriler

Güzel giden bir tatilde güneş çarpması yaşamayı eminiz ki hiç kimse istemez. Bu yüzden almanız gereken birkaç basit yöntemden bahsedelim;

• Sıcak çarpmasından korunmanın en etkili yolu, güneşin altında fazla vakit geçirmemektir hiç şüphesiz. Tıpkı yağmurun altında saatlerce durmadığımız gibi güneşin altında da kalmamalıyız.
• Yürürken veya beklerken elinizden geldiğince gölgelik alanlardan yararlanın.
• Bedeninizi sıkan, dar giysiler giymekten kaçının. Bu tarz giysiler sıcak yaz aylarında üzerinize çok yapışacağından sağlıklı şekilde terlemenizi önleyebilir.
• Susamış gibi hissetmeseniz bile bol bol su için. İdrara çıkmak, terlemek ve su içmek yaz aylarında bir hayli önemli.
• Çoğu zaman sıcaktan bunalmış ve yorgun bir şekilde eve döndüğünüzü biliyoruz. Fakat bu gibi durumlarda üşenmeyip kendinizi soğuk bir suya atmanızda fayda var. Cildin temizlenmesi ve nefes alabilmesi için son derece önemli.
• Kendinizi korumak için şapka ve gözlük gibi aksesuarları yanınızdan eksik etmeyin.
• Sıcak altında çalışıyorsanız veya herhangi bir sebepten ötürü doğrudan güneşe maruz kalmak durumundaysanız, kesinlikle her 45 dakikada bir serinlikte dinlendiğinizden emin olun. Kendinizi kötü hissettiğiniz anda acilen çevrenize haber verin ve yere uzanın.
• Beslenmenize dikkat edin. Yaz aylarında basit eylemler bile doğrudan besin yakmamıza neden olabilir. Acıktığımızı o an hissetmesek bile ani tansiyon düşmeleri yaşayabiliriz. Böylelikle zayıflayan bağışıklık sistemi güneşe karşı daha kırılgan bir hale gelir.