Tarihe Işık Tutan Maslak Kasırları Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Maslak çoğu İstanbullunun gözünde iş hanları olarak yer etse de aynı zamanda çok önemli bir tarihe de ev sahipliği yapıyor. Sultan Abdülaziz döneminde av köşkü olarak inşa edilen Maslak Kasırları'ndan bahsediyorum.

Maslak Kasırları aslında İkinci Abdülhamid ile birlikte sıkça anılır. Neden mi? Şehzade Abdülhamid, sultanın da izniyle zamanında burayı devletten satın almıştır. Tahta çıkana kadar da burada yaşamıştır. Burada geçirdiği süre içinde adeta her bir köşesine kalıcı dokunuşlar gerçekleştirmiş.

Gelin biraz daha detaylı inceleyelim.

Yapılış Tarihi ile İlgili Kesin Bilgi Yok

Maslak Kasırları'nın yapım tarihi ne yazık ki kesin olarak bilinmiyor. Bununla birlikte II. Abdülhamid'in (1876-1909) gençlik yıllarını burada geçirdiği bilgisine sahibiz. Maslak bölgesindeki ilk yapılaşmaların II. Mahmud /1808-1839) döneminde başladığını ve Sultan Abdülmecid (1861-1876) döneminde de çeşitli ek yapılara başlandığını biliyoruz.

Maslak Kasırları, 1868 yılında İkinci Abdülhamid'in kendisine ve ailesine tahsis edildi. Buraya taşınmasının akabinde burada çeşitli düzenlemeler ve değişiklikler yaptırdı.

İsminin Arkasında Hangi Anlam Var?

Maslak Kasırları'nın ismi, bu dönemde İstanbul'un su tedariki için kullanılan ve Maslak ismiyle bilinen su dağıtım merkezlerinden geliyor. Zamanla büyüyen Maslak Kasırları, İkinci Abdülhamid'in de tahta çıkmasından sonra Maslak Çiftlikât-ı Hümâyûnu ismini aldı.

19. Yüzyıl Osmanlı Mimarisinin Nadide Örneklerinden

Bazı kısımları çeşitli nedenlerle yıkılırken bazı kısımları günümüze kadar gelmeyi başardı. Ayrıca zaman içinde ihtiyaçlar doğrultusunda birçok ek yapı da inşa edildi. Maslak Kasırları toplam yaklaşık 170 bin metrekare büyüklüğündeki bir alanda hayat buluyor.

Mâbeyn-i Hümâyûn: Oldukça ufak bir yapı olan bu yerden geçerek Limonluk alanına ulaşabiliyorsunuz.

Kasr-ı Hümâyûn: Sultan Abdülhamid'in yatak ve çalışma odasını görebilirsiniz.

Seyir Köşkü: Atlı talimler buradan izlenebiliyormuş.

Ayrıca Ağalar Dairesi, Hamam, Bekçi Odası, Limonluk, Çadır Köşkü, Su Deposu, Kuşçu ve Bahçıvan Odası, Telgraf Odası, At Ahırı (Tavla), Matbah şeklinde farklı birçok yapısı da bulunuyor. Mâbeyn-i Hümâyûn, Kasr-ı Hümâyûn, Ağalar Dairesi, Çadır Köşkü ve Limonluk Külhanı günümüze kadar ulaşmayı başaran yapılar arasında.

Binaların yapımında kullanılan Türk evi tarzı 19'uncu yüzyıla ait Osmanlı mimarisinin en nadide örneklerinden biri olarak sayılıyor. Bahçede bulunan Limon ağaçlarının ise İstanbul'daki en yaşlı limon ağacı örneği olarak biliniyor.

İkinci Abdülhamid ve Maslak Kasırları

Maslak Kasırlarının konusu geçtiğinde İkinci Abdülhamid'in de kendisi hemen anılmaya başlanıyor. Gençlik yıllarını burada geçirmesi ve buraya emek vermesi bunun kuvvetli nedeni olsa gerek. Buradaki yaşamında, İkinci Abdülhamid'in marangozluktan çiftçiliğe kadar birçok uğraşı vardı. Çeşitli nadir bitki türünü yetiştirdi. Limonluk Bahçesi'ni ziyaret ettiğinizde gördüğünüz yeşillik bunun güçlü bir kanıtı olacak. Abisi Beşinci Murad'ın tahttan indirildiğini ve kendisinin yerine geçeceğini burada öğrendi. Bu gibi şahsi geçmişi burayı onun adına bir hayli özel kılıyor.

Peki Ya Sonra?

1924 yılında Maslak Kasırları İkinci Abdülhamid'in şahsi mülkü olmaktan çıkartıldı. 1937-1982 yılları arasında verem kapmış ama hasta olmamış askerlerin tedavisi amacı ile kullanıldı. Daha sonra 1984 yılında restorasyon ve Milli Saraylar'a devredilerek, Maslak Kasırları Müze, Saray ve Dinlenme Kompleksi olarak ziyaret açıldı. Maslak Kasırları'nın bahçesi ulusal ve uluslararası davetlerde kullanılabiliyor. Ayrıca Limonlu Bahçe'nin yanında yer alan sekizgen yapı (Çadır Köşk) artık kafe olarak hizmete açık. Burada yiyip, içebilir veyahut kahvaltıya gelebilirsiniz.

Hilal Şeklindeki Merdiven ve Haremdeki Tuvalet Detayı

İkinci Abdülhamid, yaklaşık 160 yıldır ayakta duran bir ahşap merdiveni çivisiz geçme sistemi ile inşa etmiş. Merdiveni günümüzde bile gıcırdatmadan çıkabiliyorsunuz. Ardından yukarıya doğru iki kol oluyor ve hilal olarak birleşiyor. Üstündeki avize de yıldız olarak bu hilal şeklindeki merdiveni bütünlüyor.

Dikkat çeken bir bilgi daha eklemek istiyorum. Avrupa'da tuvalet yokken buradaki harem içerisinde tuvaletin bulunduğu söyleniyor.

Giriş Ücreti Ne Kadar?

Müze kartınız ile ücretsiz Maslak Kasırları'na girebiliyorsunuz. Eğer kartınız yoksa tam 30 TL, öğrenci ise 15 TL giriş ücreti bulunuyor. Pazartesi günleri hariç haftanın her günü sabah 9 ile akşam 5 arasında ziyarete açık.

Maslak Kasırları'na Nasıl Gidilir?

Birçok farklı toplu taşıma alternatifi ile Maslak Kasırları'na kolayca ulaşabilirsiniz. Yapılar zaten yola yakın bir konumda duruyor. Eğer İETT kullanarak gitmek istiyorsanız Şişli Atatürk Sanayi Kavşak Otobüs Durağı'nda inebilirsiniz. İndikten sonra kısa bir mesafe yürümeniz gerekecek. Eğer metro ile ulaşım sağlamak istiyorsanız Sarıyer Darüşşafaka Metro İstasyonu durağında inmeniz gerekiyor. Ayrıca Beşiktaş Meydanı'ndaki Sarıyer dolmuşlarına binerek de Maslak Kasırları'na ulaşabilirsiniz.