Belgrad Ormanı İçindeki Bentler

Belgrad Ormanı, doğal güzelliğinin yanı sıra köklü tarihi ile hepimizin dikkatini çekiyor. Sahip olduğu 7 bent ile sadece doğayı değil, tarihin ufak bir kısmını da keşfetmenizi sağlıyor.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde Kuzey Ormanlarındaki suyu şehre aktarabilmek için Belgrad Ormanı'na 7 bent inşa edildi. Aslında bu bentlerin isale hatları ve dağıtım şebekesi Roma dönemine aitti ama 4'üncü Haçlı Seferleri sırasında tüm bunlar tahrip edildi. İstanbul'un fethinden sonra ise Fatih Sultan Mehmet, bu eski su yollarının onarılmasının emrini verdi. Bentlerin inşası 18'inci yüzyılın sonlarına kadar devam etti.

Osmanlı döneminin su tesisleri; Halkalı Suları, Kırkçeşme Suyu Tesisleri, Taksim Suyu Tesisleri ve Üsküdar Suları olarak dörde ayrılıyor. Kırkçeşme Suyu ve Taksim Suyu tesisleri Belgrad Ormanı içinde bulunuyor. Karanlıkbent, Büyük Bent, Ayvad Bendi ve Kirazlıbent Kırkçeşme Suyu'na dahilken; Topuzlubent, Valide Bendi ve Yeni Bent de Taksim Suyu'na dahil.

Şimdi bu bentleri biraz daha detaylı inceleyelim.

Büyük Bent (1723)

Fotoğraf: Caner Cangül

Belgrad ya da diğer adı ile Topuz Deresi üzerinde bulanan Büyük Bent, Belgrad Bendi veya Üçüncü Ahmet Bendi olarak da bilinir. Kanuni Sultan döneminde, burada Roma döneminden kalan temellere bent yapıldığı düşünülüyor. Bendin asıl, yani günümüzdeki haline ulaşma süreci ise Sultan Üçüncü Ahmed ile başlıyor. 1722 yılında inşaatına başlanan bent 1723 yılında tamamlanıyor. Daha sonra yıkılıyor ve 1748 yılında Sultan Birinci Mahmud yeniden inşa ettiriyor. 1900 yılında ise Sultan İkinci Abdülhamit bu bendin onarılmasını ve ikinci bir kademenin eklenilmesini emrediyor. Kırkçeşme Tesisleri'ni besleyen en büyük bent de burasıdır.

Kaynak tarafına doğru baktığınızda bendin sol ucunda kitâbesini göreceksiniz. 1,75 metre uzunluğunda ve 0,90 metre genişliğindedir.

Topuzlu Bendi (1750)

Bahçedeköy'deki Eskibağlar Deresi üzerinde bulunuyor. Taksim Suyu Tesisleri'nin ilk yapılan bendidir. Asıl ismi Birinci Mahmut Bendi'dir. Bahçeköy Bendi diye de anılır. Daha sonra üzerine konulan 25 cm çapındaki taş küreler nedeniyle buraya Topuzlu Bent denmeye başlanılıyor. 1750 yılında Birinci Mahmud tarafından şehre verilen suyun yetersiz kalması nedeniyle yaptırılmış. Yağışlı mevsimlerde suların biriktirilmesi amaçlanmış.

Topuzlubent Kitâbesi, bendin tam ortasında konumlanıyor. 2,70 metre uzunluğunda ve 0,80 metre genişliğinde yapılmış.

Kömürcü Bendi (1620)

Topuzlu deresi üzerinde bulunuyor. Karanlıkbent, İkinci Osman Bendi veya Topuzlu Bendi olarak da anılıyor. Sultan İkinci Osman tarafından yaptırılıyor ve 1620 yılında kullanılmaya başlanıyor. Büyük Bent'in üç kilometre kuzeyinde konumlanan Kömürcü Bendi, aynı zamanda Büyük Bent'i de besliyor.

Ayvad Bendi (Üçüncü Mustafa Bendi) (1765)

Ayvad Deresi üzerinde bulunuyor. Sultan Üçüncü Mustafa Bendi olarak da biliniyor. Sultan Üçüncü Mustafa döneminde 1765 yılında kullanıma açılıyor. Büyük Bent'in kuzeybatısında konumlanıyor.

Valide Bendi (1799)

Arabacı Mandıras Deresi'nin doğu kolu üzerinde bulunuyor. Mihrişah Valide Sultan Bendi diye de biliniyor. Taksim Suyu Tesisleri'nin ikinci inşa edilen bendidir. Sultan Üçüncü Selim döneminde, padişahın annesi Mihrişah Valide Sultan tarafından 1797 yılında inşa ettirilmiş.

Vâlide Bendi Kitâbesi, bendin tam ortasında bulunuyor. 3,40 metre uzunluğunda, 1,90 metre genişliğinde yapılmış.

Kirazlı Bent (1818)

Kirazlı Deresi üzerinde bulunuyor. İkinci Mahmud Bendi olarak da bilinir. Sultan İkinci Madmud tarafından 1818 yılında yaptırıldı. Büyük Bent'in doğusunda konumlanıyor. Kirazlıbent Kitâbesi, bendin tam ortasında bulunuyor. 3,70 metre uzunluğunda ve 1,80 metre genişliğinde inşa edilmiş.

Yeni Bent (1839)

Bahçeköy'deki Arabacı Mandırası Deresi'nin batı kolu üzerinde bulunuyor. İkinci Mahmud Bendi veya Bend-i Cedid (Yeni Bent) olarak da bilinir. Sultan İkinci Mahmud, 1839 yılında inşa ettirdi. Yeni Bent Kitâbesi bendin tam ortasında bulunuyor. 3,65 metre uzunluğunda ve 1,85 metre genişliğinde yapılmış.

Belgrad Ormanı'nda Başka Neler Yapılır?

Bentleri ziyaret edebileceğiniz gibi Belgrad Ormanı'nda doğa ile iç içe yapabileceğiniz farklı aktiviteler de var. Piknik yapabilir, bisiklet sürebilir, yürüyebilir, kamp yapabilir veya koşabilirsiniz. Şu detayı da es geçmemek gerekiyor sanırım; hafta sonları ve yaz ayları Belgrad Ormanı oldukça kalabalık olabiliyor. Sabah erken saatlerinde giderseniz daha sakin bir şekilde Belgrad Ormanı'nı keşfedebilirsiniz. Ayrıca sonbahara doğru havalar artık serinlediği için Belgrad Ormanı'na rağbet de azalıyor, haliyle bu aylarda gelmek çok daha mantıklı olabilir. Zaten doğanın buradaki dönüşümüne hayran kalacaksınız.