Orman Yürüyüşlerinde Doğa ile Bağı Kuvvetlendiren Kitaplar

Aşağıdaki kitapları okuduktan sonra doğa yürüyüşleriniz başka bir anlam kazanacak. Bir sonraki yürüyüşünüzde belki tanımadığınız çiçekleri isimleri ile çağıracak, görmediğiniz mantarlar gözünüze gelecek. Belki de artık ağaçlara selam vererek geçeceksiniz. En güzeli de kendinizi evinizde hissedeceksiniz.

Orman yürüyüşlerinde doğa ile bağı kuvvetlendiren birkaç kitap önerisini paylaşmak istedim. Okuduğumda beni heyecanlandıran, kendimi en yakın ağaçlık alana atıp öğrendiklerimi bir an önce uygulama isteği uyandıran kitaplardı. Yeni okuyacak olan kişilerde de aynı heyecanı körüklemesini umuyorum.

Doğanın İşaretlerini Okumanın Kaybolmuş Sanatı, Tristan Gooley

Yazar ve gezgin Tristan Gooley doğada, açık arazilerde dolaşırken, ipuçları ile dolu doğal bir dünyanın farkına varır. Ağacın kökleri güneşin yönünü belirtir. Büyükayı, zamanı anlatır. Yanınızdan geçen kelebek hava için bir ipucudur. Bir kumul, hâkim rüzgârı ortaya çıkartır. Tarçın kokusu rakımdan bahseder. Tomurcuklanan bir çiçek güneyi işaret eder. Gooley, Doğanın İşaretlerini Okumanın Kaybolmuş Sanatı ile anavatanında ve dünyanın dört bir yanında arazi yürüyüşlerine onlarca yıl harcayarak tahmin ve izleme yöntemleri için elde ettiği 850’den fazla ipucunu paylaşıyor. İster kıyı şeridi boyunca ister kırlarda ister dağlarda ister şehirde isterseniz de gece yürüyün, bu kitap; arazinin, Güneş’in, Ay’ın, yıldızların, bitkilerin, hayvanların ve bulutların neleri açıklayabileceği konusunda mükemmel bir kaynak. Yeter ki nasıl etrafınıza bakmanız gerektiğini bilin!

Yazar, kitapta bahsettiği bilgilerin bazılarını kendi bulunduğu bölgeden örneklese de işinize yarayacak tonlarca ipucuna ulaşacaksınız.

Trekking – Macahel Vadisi: UNESCO koruması altındaki bu değerli biyosfer rezerv alanı, bitki örtüsü ve yabani hayvan varlığı ile öğrendiklerinizi pekiştirmek için harika bir lokasyon. Bu arada burası Türkiye'nin ilk ve tek biyosfer rezerv alanı. Vadinin ortalama yüzde 70'i ormanlar ve meyve ağaçları ile kaplı ve burada yüzyıllık ağaçlar ile karşılaşacaksınız. Gürgen, kestane, ıhlamur, çam, fındık, hurma, vişne dut, ceviz gibi çok çeşitli ağaçlar yaşar. Çeşitli bitki yaşamı yanında ayı, tilki, ceylan, yaban keçisi, alakarga, kuzgun gibi de birçok hayvana ev sahipliği yapar. İlkbaharın sonları ve sonbaharın başları, Macahel Yaylası'nda en iyi trekking zamanı.

Doğa Kitabı: Bitkiler, Hayvanlar ve Gezegenimiz, Marianne Taylor

Kapsamlı ve kolay anlaşılabilen Doğa Kitabı, çevremizle yeniden bağlantı kurmamızı sağlamak için doğaya yeni bir gözle bakıyor. Göz alıcı ve öğretici çizimlerle resimlendirilmiş bu eser, kuş göçlerinden, yaprak örneklerine bakarak ağaçları adlandırmaya, beneklerine bakarak mantar türlerini ayırt etmeye, orman meyvelerini ve kaya oluşumlarını tanımaya kadar her konuyu ele alıyor.

Trekking – Kaçkar Dağları: Karadeniz'in en yüksek dağlarında doğayı keşfetmeye ne dersiniz? Bol yağış alan bir bölge olduğu için burası biyoçeşitlilik açısından sizi tatmin edecek. Alpin çayırlar, ormanlar, çeşitli flora ve fauna, akarsular... Yaklaşık 2500 bitki taksonu bulunuyor. Bunların 300'ü Türkiye endemiği, 54'ü de endemik bitki. Ayrıca 6'sı endemik olmak üzere 149 takson omurgasız hayvan, 178 takson omurgalı hayvan çeşidine de sahip. Bunların yanı sıra, Türkiye'nin tek şimşir ormanı da burada.

Ağaçlar, Hermann Hesse

Beton yığınlarıyla çevrili şehir yaşamının sıkıntılı havası ne zaman katlanılamayacak seviyeye gelirse, doğanın huzur veren kucağına doğru bir kaçış başlıyor. Devasa ağaçların gövdesine yaslanıp yaprakların hışırtılarını ve onlara eşlik eden kuş seslerini dinlemek, tüm yorgunluk ve stresi sihirli değnek misali bir anda uzaklaştırıveriyor.

Peki, hiç gövdesine yaslandığınız o ağacın sesini gerçekten duymayı denediniz mi? Belki de hakikat o seste saklıdır ve esas ait olunan yer, o sesin kaynağıdır! Hermann Hesse, Ağaçlar ile okuyucuyu çeşit çeşit ağaçların olduğu bir ormana götürüyor ve burada onlara ağaçların hiç duymadıkları sesini dinletiyor…

Trekking – Kaz Dağları: Yürüyüşleriniz için tercih edebileceğiniz bir başka harika yer Kaz Dağları olabilir. Deneyimli bir yürüyüşçü olmanıza gerek yok, burada farkı zorluklarda parkurlar bulunuyor. Hem özellikle İstanbul'dan kaçamak yapmak isteyenler için de yakın bir lokasyon. Güneyi ve kuzeyi ekolojik çeşitlilik açısından farklılaşıyor. Güney kısmında kızılçam, palamut meşesi, tüylü meşe gibi ağaçlar bulunurken; kuzeyinde kayın, karaçam, sapsız meşe gibi farkı türler yer alıyor. Ayrıca çeşitli maki türlerini de burada görebilirsiniz. Kaz Dağları fauna açısından da oldukça zengin. Kuşların da göç yolu buralardan geçiyor.

Bitkilerin Bildikleri, Daniel Chamovitz

Betonun giderek yeşili yuttuğu günümüzde bile her daim bitkilerle iç içeyiz: Evlerimizi, balkonlarımızı onlarla süslüyor, sokaklarda yanlarından geçiyor, parklarda onları seyre dalıyoruz. Peki ama bitkilerin nasıl bir dünyası olduğunu hiç düşünüyor muyuz?

Bu kitapta biyolog Daniel Chamovitz bitkilerin dünyayı nasıl deneyimlediklerini inceliyor. Charles Darwin ve çağdaşlarından günümüz bilim insanlarına kadar birçok yaratıcı zihnin tasarladığı deneyler ışığında, bitkilerin görme, koklama, duyma, dokunma duyuları aracılığıyla neleri "bildiklerini" anlatıyor. Çeşitli kimyasallar sayesinde nasıl birbirleriyle "haberleştiklerini", aşağıyla yukarıyı nasıl ayırt ettiklerini, dokunmaya nasıl tepki verdiklerini, neler "hatırladıklarını" ve çevrelerinin nasıl "farkında olduklarını" açıklıyor. Böylece bitkilerin pek az bildiğimiz zengin dünyasını tanımamıza ve dünyaya onların "gözlerinden bakmamıza" imkân tanıyor.

Trekking – Erikli Yaylası: Hem amatör hem de profesyonel yürüyüşçülerin uğrak noktası olan Erikli Yaylası, yokuş parkurları ile 5 saatlik bir deneyim sunuyor. Yalova'da yer alan bu bölgede kamp da yapabilirsiniz. Kestane, karaağaç, ıhlamur, elma ve erik gibi ağaçlara sahip. Farklı boyutlarda bir sürü şelale de bulunuyor. Ayı, kurt, çakal, tilki, domuz ve bölgeye has birçok ötücü kuşa da ev sahipliği yapıyor. İstanbullular hafta sonu kaçamağı yağmayı planlıyorlarsa, Çınarcık Yalova'da konumlanan Erikli Yaylası'nı rotalarına ekleyebilirler.

Ağaçların Gizli Yaşamı, Peter Wohlleben

Ağaç sosyal bir varlık mıdır? Almanya’da Der Spiegel’in çok satan kitaplar listesinin zirvesinden iki yıl boyunca inmeyip satış rekorları kıran, yayımlandığı birçok ülkede aynı ilgiyi gören bu kitaba bakılırsa sorunun yanıtı evet. Mesleğine tutkuyla bağlı olan ormancı yazar Peter Wohlleben ağaçların aralarında bir sosyal ağ oluşturduğunu kitabında gayet ikna edici biçimde izah ediyor. Bu alanda yapılmış bilimsel araştırmalar ve kendisinin yıllara dayanan gözlemlerinden yola çıkan Wohlleben’e göre ağaçlar da tipik insan davranışları sergiliyor. Ağaç ebeveynler birlikte yaşadıkları yavrularıyla iletişim kuruyor ve onların büyümelerine destek oluyor. Bunlar yetmezmiş gibi ağaçlar birbirini yaklaşan tehlikelere karşı uyarıyor ve aralarındaki hasta veya acı çeken bireylerle gıdalarını paylaşıyor. Bu kitabı okuduktan sonra, ağaçlara ve ormanlara çok daha farklı bir gözle bakacaksınız.

Trekking – Belgrad Ormanı: Doğayı keşfetmek için her zaman çok yükseklere çıkmaya gerek yok. İstanbul'un meşhur Belgrad Ormanı da güzel bir tercih olabilir. Meşe, karın ve kestane ağaçları ile görsel bir şölen sunan Belgrad Ormanı 6 kilometrelik bir yürüyüş parkuruna sahip. Ayrıca kızıl geyik, kızıl tilki, yaban domuzu ve altın çakal gibi hayvanlara da yuva. Bu arada, Belgrad Ormanı sadece doğa değil tarihi keşifler de sunuyor. Yürüyüşe çıkmadan önce Belgrad Ormanı içindeki bentler hakkında bir şeyler bilmek güzel olabilir.

Peki, sizin bir kitap öneriniz var mı? Yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz!